Jezioro Solińskie – 7 atrakcji nad największą zaporą wodną w Polsce

„Jadę w Bieszczady” – często tak określa się wyjazd do Soliny bądź Polańczyka, które są najpopularniejszymi miejscami wypoczynku nad Jeziorem Solińskim. Na początek jednak zaznaczę wyraźnie, że nie są to Bieszczady, mimo że jest stąd do nich już niedaleko, obszar ten to Góry Sanocko-Turczańskie. Miejsce piękne krajobrazowo i przyrodniczo, w którym królują górskie panoramy – najlepiej podziwiać je z tarasu wieży widokowej górnej stacji PKL Solina, przy dobrych warunkach pogodowych widoki stąd są nieziemskie!

Magia wody przyciąga, dlatego Jezioro Solińskie to zwykle obowiązkowy punkt wycieczki w Bieszczady, mimo że do nich jeszcze jest stąd ponad pół godziny jazdy samochodem. Głównym celem wyprawy jest potężna zapora, która jest najwyższa w Polsce, lecz to nie jedyne „naj” tutaj, gdyż jezioro jest największym sztucznym zbiornikiem wodnym w Polsce, a tuż obok ustawiona jest najwyższa podpora kolei linowej w Polsce – kolejki PKL Solina. Jeśli zastanawiasz się co robić w Solinie, to spokojnie można tu spędzić cały dzień i nie nudzić się, o czym poniżej.

Jezioro Solińskie – największy sztuczny zbiornik wodny w Polsce.

Bieszczadzkie morze, bo tak często nazywane jest Jezioro Solińskie, powstało w 2. połowie XX wieku. Podczas napełniania zbiornika zniknęło pod wodą wiele wsi, w tym stara Solina. Jedna z wiosek znajduje się obecnie na głębokości 60 metrów – jest to maksymalna głębokość jeziora. W wyniku zalania doliny Sanu powstał akwen o pojemności 472 hm³ i powierzchni 2100-2200 ha, co sprawiło, że jest to największy sztuczny zbiornik wodny w Polsce. Długość linii brzegowego wynosi 150 km.

Co robić nad Jeziorem Solińskim?

Teren przy zaporze w Solinie jest podporządkowany turystom, są tu deptaki ze straganami z pamiątkami i gastronomią, parkingi, camping, domki wypoczynkowe. Tafla jeziora wykorzystywana jest do sportów wodnych, można tu obserwować żaglówki, popływać rowerkiem wodnym, łódką albo wybrać się na rejs wycieczkowy.

• Darmową atrakcją jest spacer po koronie największej zapory w Polsce, w czasie którego można zobaczyć ogromne elementy maszynerii, a także poczuć jak wysoka jest konstrukcja – wystarczy wychylić się za krawędź.
• Jeżeli nie masz klaustrofobii, to warto zajrzeć do wnętrza zapory. Dostępna niegdyś wyłącznie dla grup zorganizowanych wycieczka, jest obecnie możliwa dla turystów indywidualnych. Zwiedza się halę maszyn i ogólnie poznaje konstrukcję zapory.
• Rejs statkiem to kolejna atrakcja Jeziora Solińskiego, w jego trakcie można usłyszeć ciekawostki o zbiorniku wodnym, zaporze, obejrzeć linię brzegową i zobaczyć zaporę z bliska – z poziomu wody. Potężne ściany, na których szczycie widać maleńkich ludzi, robią wrażenie!
• Kolejka gondolowa nad Jeziorem Solińskim i wystawa multimedialna, to część jednej z najnowszych inwestycji, która jest obecnie ‘must see’ Soliny. Pierwszym etapem doświadczenia jest wystawa w dolnej stacji kolejki PKL Solina Plasza – przybliża ona Bieszczady i historię zapory. Następnie odbywa się przejazd gondolką na Górę Jawor. Można w ten sposób obejrzeć zaporę i jezioro z perspektywy lotu ptaka.
• Podziwianie spektakularnej panoramy, to przedostatnia z obecnie dostępnych aktywności, dla których warto przyjechać do Soliny. Wieża widokowa jest częścią PKL Solina Jawor, znajduje się na górnej stacji kolejki gondolowej. Dostępny jest tutaj otwarty taras widokowy i kawiarnia z panoramą 360 stopni – takich miejsc nie odwiedza się często, naprawdę warto wydać pieniądze, aby to zobaczyć.
• Ostatnia atrakcja jest głównie dla dzieci, lecz dorośli także powinni się dobrze bawić. Park rozrywki Tajemnicza Solina ulokowany jest na zboczu Góry Jawor, tuż przy górnej stacji kolejki gondolowej PKL Solina. To magiczny świat, w którym jest m.in. labirynt, ścieżka po drzewach, punkty gastronomiczne, postaci z legend i zabawy z animatorami.
• Poza tymi wszystkimi aktywnościami powyżej można jeszcze nad Jeziorem Solińskim popływać rowerkiem wodnym, kajakiem lub na innym sprzęcie, skorzystać z kąpielisk i popatrzeć na zaporę z innej perspektywy – z Cypla lub punktu widokowego w Polańczyku.

Największa zapora w Polsce

Jezioro i zapora w Solinie biją rekordy, jeśli chodzi o „naj” w Polsce. Zbiornik w Solinie jest największym sztucznym jeziorem w Polsce, a tama w Solinie to największa zapora w Polsce. Jest to najwyższa budowla hydrotechniczna w Polsce, ma wysokość 81,8 metra. Do jej budowy zużyto aż 2 miliony ton betonu, czas budowy zajął 8 lat, pracowało przy niej 2000 pracowników fizycznych. Dla porównania, druga co do wysokości zapora w Polsce, ma jedynie 69 metrów wysokości, mowa o zaporze Pilchowice.

Pomysł budowy zapory wodnej na Sanie został wysunięty już w 1921 roku przez Karola Pomianowskiego, profesora z Politechniki Warszawskiej. Wybuch II wojny światowej przerwał prace, które zostały podjęte w celu realizacji idei. Nowa koncepcja powstała w 1955 roku, wybrano na budowę miejsce w pobliżu wsi Solina, poniżej ujścia Solinki do Sanu. Budowę rozpoczęto w 1960 roku, a w 1968 roku oddano zaporę do eksploatacji, a wraz z nią elektrownię wodną.

Podczas napełniania zbiornika zatopiono wiele wsi, znikły pod wodą Chrewt, Horodek, Sokole, Teleśnica Sanna i duża część Wołkowyi.

Spacer po zaporze w Solinie

Podstawową i bezpłatną atrakcją Jeziora Solińskiego jest spacer po koronie zapory w Solinie. Jej długość to 664 metry, więc jeśli masz w planie robienie kroków, to tutaj z pewnością nabijesz ich trochę. Szeroki deptak pozwala przejść na drugi brzeg. Można tu podziwiać maszynerię, wielkie suwnice, ogromne ramiona śluz i jezioro. Spoglądanie w dół w stronę doliny Sanu uprzytamnia jak wielka jest zapora, może przyprawić o zawrót głowy. W ostatnich latach poniżej zapory na Jeziorze Solińskim zbudowano kolejkę gondolową PKL Solina – z tego miejsca jest ona doskonale widoczna.

Na obu końcach zapory można pospacerować po tzw. solińskich Krupówkach, czyli uliczkami między straganami z pamiątkami, oscypkami i knajpkami różnorakimi. Dużo kolorowej tandety, która jest obecnie identyczna w każdym takim miejscu w Polsce. Jeszcze 15 lat temu można tu było kupić oryginalne rękodzieło, jak rzeźbiony z korzenia drzewa Duch Gór.

Mural na zaporze w Solinie

W 2015 roku na ścianie zapory w Solinie powstał ogromny mural – był to w owym czasie największy ekologiczny mural na świecie. Do jego stworzenia nie użyto farby! Wykonano go w technice clean graffiti, która polega na tworzeniu obrazu przy pomocy wody. Wypuszczona pod ciśnieniem 250 barów woda wymywała brud tam, gdzie miał powstać wyraźny obraz, za tło zaś służył pozostały osad na ścianie zapory. Dzieło miało 91 metrów szerokości i 54 metry wysokości, przedstawiało obrazek przyrodniczy, w którym pojawiły się ryby, ryś, wilk, orzeł, chrabąszcz, trawy i drzewa.

Mural na zaporze w Solinie powstał na zlecenie PGE Polskiej Grupy Energetycznej, autorem grafiki był polski ilustrator Przemysław „Trust” Truściński.

Dzisiaj po ogromnym muralu w Solinie nie pozostał ślad, jednak dzieło to zapisało się w historii miejsca.

Zwiedzanie wnętrza zapory w Solinie

Jeśli nie masz klaustrofobii lub innych przeciwwskazań, wybierz się na wycieczkę w głąb zapory w Solinie, aby obejrzeć tutejszą hydroelektrownię. Zwiedzanie wnętrza zapory w Solinie jest możliwe codziennie, bilet można kupić online, terminy najlepiej sprawdzić na stronie PGE. Wejście na teren elektrowni jest możliwe wyłącznie po okazaniu dokumentu tożsamości, odbywa się w towarzystwie przewodnika. Przed wejściem należy potwierdzić rejestrację w kasie przy głównej bramie wjazdowej do Elektrowni w Solinie pod adresem Solina 61. Jeszcze jedna ważna informacja, trzeba zgłosić się 15 minut przed planową godziną zwiedzania.

W środku jest jak w bunkrze, wąskie przejścia, tony betonu i temperatura 10 st. C, więc dobrze zabrać ze sobą ciepłe ubrania. We wnętrzu zapory obowiązuje zakaz robienia zdjęć, dodam, że na koronie zapory również obowiązuje taki zakaz.

W czasie zwiedzania wnętrza zapory pokazywane są maszyny hydroelektrowni, galeria serwisowa i urządzenia pomiarowe. Trasa prowadzi ciasną klatką schodową na głębokość dna zbiornika, jeżeli nie udało Ci się wcześniej odbyć spaceru choćby po bunkrach Riese np. tym pod Zamkiem Książ, to ta wycieczka z pewnością wywrze na Tobie ogromne wrażenie.

Rejs statkiem po Jeziorze Solińskim

Kolejną ciekawą aktywnością nad Jeziorem Solińskim jest rejs statkiem, w czasie którego można obejrzeć zaporę solińską z poziomu wody. Ogromne betonowe ściany, tafla wody po horyzont i góry dookoła, to widok, którego zwykle się nie doświadcza nad jeziorami. Rejs statkiem po Jeziorze Solińskim trwa niecałą godzinę. W czasie wycieczki można dowiedzieć się czegoś o Solinie i jej okolicach, ciekawostki są podawane z głośników.

Statki wypływają z portu w Solinie, trzeba zejść deptakiem na brzeg jeziora, po tej wschodniej stronie brzegu, tej na której widać wieżę widokową PKL Solina na Górze Jawor.

Jeśli lubisz aktywny wypoczynek, to można także wybrać się popływać po Jeziorze Solińskim rowerkiem wodnym albo kajakiem.

Kolejka gondolowa i wieża widokowa w Solinie

Wieża widokowa w Solinie i kolejka gondolowa to najnowsze inwestycje turystyczne przy Jeziorze Solińskim, jest to obecnie najfajniejsza opcja spędzenia wolnego czasu nad zalewem. PKL Solina obejmuje kilka atrakcji: wystawę multimedialną w budynku stacji dolnej Plasza, przejazd kolejką gondolową oraz kawiarnię i taras widokowy na wieży. Najlepsza z tej krótkiej listy jest kawiarnia na wieży w Solinie i otwarty taras widokowy – panorama 360 stopni jest niesamowita, a do tego można ją podziwiać, pijąc kawkę i jedząc ciasto, czego chcieć więcej?

Na górze Jawor, poniżej stacji PKL Solina można wybrać się do restauracji albo parku rozrywki Tajemnicza Solina.

 Więcej o kolejce PKL Solina i kawiarni na wieży możesz przeczytać we wpisie: Solina – kolej gondolowa, wieża widokowa i kawiarnia z niesamowitą panoramą

Punkt widokowy w Polańczyku

Polańczyk jest znanym uzdrowiskiem nad Jeziorem Solińskim, jednak niekoniecznie trzeba się tu leczyć, można po prostu wybrać się tutaj, aby zobaczyć Zaporę Solińską z innej perspektywy niż w Solinie lub skorzystać ze sprzętu wodnego i kąpieliska. Polańczyk Cypel to jedno z ładniejszych miejsc do oglądania Jeziora Solińskiego, poprowadzona jest w to miejsce ścieżka spacerowa „Cypel Polańczyka”. Widoczna jest stąd cała korona zapory.

Jeśli jednak ten punkt widokowy w Polańczyku to dla Ciebie za mało, to zajrzyj na punkt widokowy „Na Górce” (współrzędne: 49.36817, 22.42473), gdzie stworzono taras widokowy z lornetkami, wiatą i niewielką siłownią na świeżym powietrzu. Widać stąd jezioro i okoliczne wzgórza, a z tablicy można dowiedzieć się, że panorama obejmuje takie szczyty jak Smerek, Łopiennik, Magurę Łomiańską, Trohaniec, a także Połoninę Caryńską i Połoninę Wetlińską. Droga w to miejsce jest poprowadzona niedaleko od Centrum Informacji Uzdrowiskowo-Turystycznej, odchodzi od szosy prowadzącej na Cypel, można wypatrzeć kierunkowskaz.

Solina i Jezioro Solińskie – informacje praktyczne

• Po obu stronach zapory w Solinie są dostępne parkingi dla samochodów, są one płatne.
• Na zaporę w Solinie można wejść z obu stron i przejść nią na przeciwległy brzeg. Po drodze mija się budki z pamiątkami i budynki z gastronomią.
• Na wschodnim brzegu jeziora w Solinie są porty, z których można wyruszyć w rejs statkiem lub wypożyczyć tu sprzęt pływający. Można także skorzystać z takich usług na Cyplu w Polańczyku.
• Budynek dolnej stacji kolejki PKL Solina znajduje się w głównej części miejscowości, na północnym brzegu Jeziora Solińskiego, współrzędne: 49.39816, 22.44854. Bilety na przejazd gondolką nad Soliną najlepiej kupić online, są tańsze i można także kupić bilet łączony ze wstępem na wieżę widokową. Tutaj znajdziesz stronę PKL Solina, kliknij.
• Najładniejszy widok na Jezioro Solińskie rozpościera się z wieży widokowej PKL Solina na Górze Jawor. Inne punkty widokowe to Polańczyk Cypel 49.38307, 22.44914 i punkt widokowy „Na Górce” w Polańczyku 49.36817, 22.42473.
• Na stronie PGE możesz sprawdzić kiedy są dostępne terminy i jaka jest cena zwiedzania wnętrza zapory w Solinie, można na niej także kupić bilety online: zwiedzanie zapory w Solinie sprawdź.