Twierdza Hohensalzburg – potężny zamek w Salzburgu i niesamowita panorama na miasto

Potężna twierdza Hohensalzburg góruje nad miastem, aż wydaje się, że ciężko ją objąć wzrokiem. Widać ją z ogrodów Mirabell, znad brzegu rzeki Salzach, a także z placów Salzburga. Warto wjechać do niej kolejką, aby podziwiać z góry piękną panoramę miasta. Odkryj sekrety tego miejsca!

Zamek w Salzburgu to miejsce, od którego zaczęło się moje marzenie o zwiedzeniu tego miasta. Wzniesiona na górze Festungsberg twierdza jest jednym z największych zamków Europy, co więcej, podobno jest największym w pełni zachowanym zamkiem w Europie Środkowej. Pewnie teraz zastanawiasz się jak to możliwe, skoro Malbork jest największy? Z tego względu, że Malbork jest w znacznym stopniu odbudowany po zniszczeniach z II wojny światowej, a zamek w Salzburgu nigdy nie uległ zniszczeniu.

Twierdza Hohensalzburg – co tu zobaczysz?

Zwiedzanie twierdzy Hohensalzburg może być nieco problematyczne, przynajmniej mi ciężko było się tutaj odnaleźć, oznaczenia były dla mnie niezbyt czytelne. Poprowadzone są tutaj dwie trasy turystyczne i w ich ramach dostępne są różne przestrzenie, jednak nie do końca wiadomo gdzie się kierować, aby czegoś nie przegapić, ja oczywiście przegapiłam np. wejście na taras, które jest ukryte na dziedzińcu. Najpopularniejsze są warianty, w których można obejrzeć podstawową wystawę zamku i wejść na wieżę, aby podziwiać cudowną panoramę – taki jest wliczony w Salzburg Card, więc z niego skorzystałam.

Poza przestrzeniami muzealnymi zwiedza się dziedziniec i bastiony.

Kolejka na zamek w Salzburgu (FestungsBahn)

Zamek w Salzburgu wzniesiono na wysokiej górze Festungsberg, więc aby go zwiedzić, trzeba się dostać na jej szczyt i tutaj są dwie możliwości. Pierwsza z nich jest szybka, lekka i przyjemna oraz wliczona w cenę Salzburg Card, czyli naziemna kolejka tzw. FestungsBahn. Po niecałych 5 minutach od wydrukowania biletu można spacerować po bastionie Hasengraben. Tutaj po zachwycie panoramą polecam zajrzeć w głąb góry, czyli do udostępnionej dla turystów cysterny dla dawnej kolejki na zamek w Salzburgu.

Cysterna kolejki na zamku w Salzburgu

Potężny zbiornik na wodę ma pojemność 280³. W latach 1892 do 1959 magazynowano tutaj balast wodny, który był potrzebny dla sprawnego działania kolejki. Pod wagonikami były zamontowane zbiorniki, które napełniano i opróżniano w zależności od tego, czy pojazd jechał w górę, czy w dół, ponieważ mechanizm był tak skonstruowany, że wagon zjeżdżający w dół wciągał ten drugi na górę, lecz musiał być od niego cięższy.

Spacer na zamek w Salzburgu

Ja skorzystałam z FestungsBahn, lecz możesz wejść na zamek pieszo. Najłatwiej dostać się tutaj z Kapitelplatz podążając ulicą Festungsgasse, następnie Hoher Weg. Spacer na zamek w Salzburgu jest nieco męczący, trzeba sobie zarezerwować na to ok. 20-30 minut. Jednak nim udasz się do twierdzy na piechotę, podejdź do kasy FestungsBahn i upewnij się, czy nie trzeba mieć wcześniej kupionego i wydrukowanego biletu, żeby u góry nie odbić się od zamkniętej bramy. W większości miejsc w Salzburgu przy kupionym online bilecie i Salburg Card trzeba podchodzić do kas i odebrać papierowy bilet.

Zamek w Salzburgu – najpiękniejsza panorama miasta

Najlepszym miejscem, żeby oglądać panoramę Salzburga, jest twierdza Hohensalzburg. Najpiękniejsze widoki łapać można z trzech miejsc – z bastionu Hasengraben, na który wychodzi się po wjechaniu do zamku kolejką, z wieży i z tarasu, na który wychodzi się z dziedzińca. Z pierwszego miejsca widać jak na dłoni miasto i rzekę Salzach, widok rozpościera się w kierunku północnym, a za plecami ma się potężne skały i mury budowli, podobny widok jest z tarasu widokowego. Wieża zaś pozwala podziwiać panoramę 360 stopni z dwóch tarasów, lecz powierzchnia jest niewielka, zwiedzających dużo i w czasie mojej wizyty ciężko było ogarnąć dobre miejsca, aby uchwycić fajne kadry. Dodam jednak, że byłam tutaj w czasie Festiwalu Salzburskiego, więc pewnie obłożenie atrakcji było większe niż zwykle.

Muzeum Twierdzy Hohensalzburg

Podstawową wystawą we wnętrzach zamku jest Muzeum Twierdzy Hohensalzburg, w którym pokazane jest życie dworskie, monety, ceramika, broń, zbroje, narzędzia tortur, instrumenty wojskowe z zamierzchłych czasów, średniowieczny system grzewczy, rzymskie arkady. Można obejrzeć, jak wyglądała kuchnia zamkowa. Najciekawsze w tej części były dla mnie makiety pokazujące miasto oraz rozwój zamku w Salzburgu.

Muzeum Pułku Rainera

Ciekawostką jest wystawa związana z Pułkiem Rainera, a dokładniej K.u.k. Infanterieregiment „Erzherzog Rainer” Nr. 59. Jest to pułk piechoty, który został przyjęty do służby w 1682 roku w związku ze zbliżającym się zagrożeniem ze strony Turków. W 1816 roku pułk przybył do Salzburga, od tego czasu nazywano go Pułkiem Domu Salzburskiego, mimo że w mieście stacjonował tylko jeden batalion i zastępcza kadra batalionu. Od 1852 roku przeszedł on w ręce arcyksięcia Rainera, stąd jego nazwa. Jednostka została rozwiązana po I wojnie światowej, w której zasłużyła się wielokrotnie.

Na wystawie prezentowane są mundury, zdjęcia, broń, łupy wojenne, odznaczenia, inscenizacje okopów i figurki.

Muzeum Marionetek

Zwiedzając wystawy w Salzburgu i jego okolicy można zauważyć, że scenografie, stroje sceniczne i marionetki są czymś wyjątkowym. Na zamku można obejrzeć Muzeum Marionetek, w którym są eksponaty z Salzburskiego Teatru Marionetek przy Schwarzstrasse. Można tutaj na przykład zobaczyć Papageno i Papagenę z „Czarodziejskiego fletu” Mozarta. Niektóre eksponaty ruszają się.

Komnaty Książęce i Magiczny Teatr

Dodatkowo płatną atrakcją podczas zwiedzania zamku w Salzburgu są komnaty książęce i magiczny teatr, są one dostępne w opcji „all-inclusive”, czyli w ramach Salzburg Card nie zwiedza się ich. Są to bogato zdobione sale z wyłożonymi boazerią ścianami i sufitem przypominającym rozgwieżdżone niebo. Magiczny Teatr jest zaś multimedialną częścią wystawy, w której można obejrzeć ruchomy teatrzyk. W materiałach multimedialnych zamku wygląda to ciekawie, więc jeśli będziesz mieć czas, to myślę, że jest to coś wartego zobaczenia na żywo.

Dziedziniec zamkowy

Obszerny dziedziniec skrywa pod posadzką „wenecką cysternę filtracyjną”, w której zbierano wodę z dachów i podziemnymi rurami z drewna doprowadzano do kamiennego basenu z czystym żwirem. Jej budowa została zlecona po wojnie chłopskiej w 1925 roku, gdy to dotychczasowe zbiorniki na wodę umieszczone na terenie twierdzy w Salzburgu okazały się niewystarczające.

 Ciekawostka: Kolejną ciekawostką jest tutaj kolejka linowa, którą możesz zobaczyć w północno-wschodnim rogu dziedzińca, przy Wieży Trębaczy (Trompeterturm). Jest to prawdopodobnie najstarsza działająca „winda towarowa” w Europie, a może i na świecie. Kolejka linowa ma 180 metrów długości, poprowadzona jest z przylegającego do twierdzy opactwa Nonnberg. Ten zabytek techniki powstał prawdopodobnie w XV wieku albo jeszcze wcześniej.

Salzburski Byk (Salzburger Stier) – unikatowe gotyckie organy walcowe

W wieży prochowej (Krautturm) można zobaczyć niecodzienny zabytek, którym jest Salzburski Byk, są to najstarsze wciąż działające organy rogowe na świecie, nieco przypomina on wielką pozytywkę.

Organy rolkowe zwane Bykiem Salzburskim zostały zbudowane w 1502 roku i początkowo znajdowały się nad komnatami książęcymi, na obecne miejsce przeniesione zostały w XVII wieku. Początkowo grały tylko jeden utwór, którym był chorał Augustina Eblera. Ojciec Wolfganga Amadeusza Mozarta, Leopold w 1743 roku rozszerzył repertuar aż do 12 utworów, po jednym na każdy miesiąc w roku. Organy codziennie grają o określonych godzinach.

Zabytek ten zostałby przeze mnie zignorowany, gdyby nie to, że w korytarzu jest zamocowana niecodzienna konstrukcja składająca się ze złotych rurek zakończonych tubami. To mnie zainteresowało, lecz niestety po czasie. Widać je na poniższym kolażu wraz z innymi obiektami uchwyconymi na zamku.

Krótko o historii zamku w Salzburgu

Historia zamku w Salzburgu rozpoczęła się od wieży mieszkalnej, która obecnie stanowi rdzeń tzw. Hoher Stock, czyli obecnej reprezentacyjnej części budowli. Stało się to w 1077 roku na zlecenie arcybiskupa Salzburga Gebharda von Helfensteina, lecz w wyniku sporu o inwestyturę arcybiskup został wygnany, budowę ukończyli jego następcy.

W ciągu stuleci twierdza była rozbudowywana. Największe zmiany wprowadził arcybiskup Leonhard von Keutschach, który żył na przełomie XV i XVI wieku. To on przekształcił Hohensalzburg w elegancką późnogotycką siedzibę.

Kolejna wielka rozbudowa w XVII wieku zamieniła zamek w potężną twierdzę z nowoczesnymi bastionami, ponieważ armaty były za ciężkie dla wież.

Zamek w Salzburgu – twierdza niezdobyta

Ogromny zamek salzburski nigdy nie został zdobyty, a w czasie wojen napoleońskich został przekazany Francuzom, dzięki czemu nie zburzono go i dotrwał w całości do czasów współczesnych. Jednak twierdza była doskonale przygotowana do długich oblężeń. Jak już wyżej wspomniałam, zbudowano tutaj pokaźną cysternę na wodę deszczową, lecz nie tylko wodą człowiek żyje, otóż tutejszy spichlerz jest tak duży, że można w nim było przechowywać tak wielką ilość zboża, że można nim było wykarmić nawet 300 osób rocznie. W piwnicy przechowywano niegdyś 115 000 litrów wina.

A skąd pieniądze na budowę zamku w Salzburgu?

Salz to po niemiecku sól, więc już pewnie domyślasz się, że nazwa miasta Salzburg oraz przepływającej przez nie rzeki Salzach ma związek z tym cennym minerałem. Arcybiskupi miasta pozyskiwali fundusze, wydobywając tzw. białe złoto, bo tak nazywano sól w średniowieczu, w Dürrnberg koło Hallein, ale także w Tauern.

Zamek w Salzburgu – wstęp, godziny, informacje praktyczne

• Kolejka na zamek, czyli FestungsBahn swój dolny przystanek ma przy ulicy Festungsgasse (47.796501, 13.046121). Jeśli jednak chcesz wejść do twierdzy na piechotę, to idź dalej ulicą Festungsgasse, następnie skręć w Hoher Weg i idź pod górę aż do bramy zamkowej. Dwukrotnie w roku kolejka ma przegląd techniczny, informacje są podane na stronie zamku.
• Bilety na kolejkę i wstęp do zamku można kupić online lub w kasach kolejki, podczas zakupu wybiera się trasę zwiedzania (komnaty książęce i magiczny teatr są opcją dodatkowo płatną, dostępną w bilecie all-inclusive): Cena kolejki i wstępu na zamek w Salzburgu.
• Godziny i dni otwarcia polecam sprawdzić na stronie zamku: Godziny otwarcia zamku Hohensalzburg.
• Kolejka na zamek jest wliczona w cenę Salzburg Card.

Zamek w Salzburgu – współrzędne GPS: 47.795161, 13.047795