Hucisko to niewielka wieś położona około 25 km na południe od Krakowa, są tu łąki, lasy, pola uprawne, podobno dawniej z okolicznych wzgórz można było dojrzeć Tatry – obecnie widok zasłaniają drzewa. To właśnie to miejsce wybrali na letnie wakacje związani z Cricot 2 artyści, w tym sam twórca tego teatru, czyli Tadeusz Kantor, który zbudował tutaj swoją letnią willę.
Postawiony w 1982 roku Dom Tadeusza Kantora i Marii Stangret w Hucisku jest jedynym zrealizowanym projektem architektonicznym twórcy teatru Cricot 2. Wzniesiony został w iście sielskim krajobrazie, na wzgórzu, na sporej działce, która miała stać się miejscem do wystawiania dzieł małżeńskiej pary. W zamierzeniu Kantorów dom miał być muzeum im poświęconym, jednak do tego nie doszło i nieruchomość zazwyczaj stoi pusta.
Zwiedzanie Domu Kantora w Hucisku
W kwietniu 2023 roku uroczyście otwarto ścieżkę kulturową w Hucisku, jedną z atrakcji dla uczestników imprezy było zwiedzanie Domu Tadeusza Kantora i Marii Stangret. Można było posłuchać kilku słów o artystach i obejrzeć wnętrze budynku – taka okazja nieczęsto się zdarza, więc postarałam się ją wykorzystać w pełni. Na co dzień willa jest niedostępna dla turystów, jednak inicjatywy mieszkańców Huciska pozwalają wierzyć, że miejsce to będzie otwierane częściej i przestanie niszczeć. Obserwuj stronę gminy Gdów i Fundację Tadeusza Kantora, może wkrótce znowu udostępnią to niezwykłe miejsce szerszej publice.
Architektoniczna wizja Kantora
Dom Kantora w Hucisku funkcjonował jako letnie mieszkanie Tadeusza i jego żony Marii. Budowany był z myślą o tym, że stanie się muzeum, w którym wystawiane będą dzieła malarskie pary, jednak wizji tej nie udało się zrealizować. Architektoniczna perełka na pewno jest dziełem niecodziennym, które skłania do przemyśleń.
Budynek ustawiony jest na szczycie wzgórza, które opada w stronę parowu. Od strony bramy widzi się parterową góralską chatę z bali pokrytą gontem, jednak jeden element nie pasuje, mianowicie okrągła wieża – okazuje się, że Kantor wkomponował w swój dom kopię wieży z zamku w Niedzicy. Od strony stoku willa wygląda zupełnie inaczej, jest to piętrowy budynek z użytkowym poddaszem. Mimo niesamowitości i tego, że wydaje się jakby został wyjęty z bajki albo był elementem scenografii teatralnej, okazuje się być całkiem użytkowy. Posiada taras, zadaszony balkon, aż chciałoby się wyjść przed dom, usiąść z książką lub przyjmować gości na kawce z ciasteczkami.
Dom Kantora w Hucisku – co znajdziesz wewnątrz
Front domu to długa ściana z półokrągłymi drzwiami, przez które nie wchodzi się do domu – to pierwsze zaskoczenie w zwiedzaniu zabytku! Wchodzi się na dziedziniec, na którym przy ścianie leży coś, czego na pewno nie spodziewasz się w wiejskim domu, ani w żadnym domu... Położona jest tu trumna z nieheblowanych desek. Widok naprawdę niecodzienny i nieco szokujący. Dookoła dziedzińca ciągną się podcienia, które chronią tę przestrzeń przed opadami.
Stąd wchodzi się do wnętrza domu Kantora i rozpoczyna się podróż po labiryncie.
Parter domu
Rzeczywiście wnętrze przypomina wiejską chatę, w której są małe izdebki i przechodnie pomieszczenia. W kuchni jest starodawny piec, w którym trzeba rozpalić, aby coś ugotować, a jej rozplanowanie nie ma nic wspólnego z lansowanym obecnie trójkątem roboczym. Osobiście nie chciałabym tu musieć gotować. Stąd można przejść do widnego pomieszczenia z wyjściem na taras – swego rodzaju salon z kominkiem ozdobiony wielkimi obrazami na ścianach. Jest tu dużo światła dziennego, aż chciałoby się usiąść na bujanym fotelu i spoglądać przez okno w stronę ogrodu. To pomieszczenie służyło za pracownię.
 |
 |
 |
 |
Pierwsze piętro
Na piętro poprowadzone są w wieży schody, wyglądają niesamowicie, lecz nie chciałabym tutaj wnosić mebli na górę – może nawet nie jest to możliwe w tak niewielkiej i zakręconej przestrzeni? Tej drodze ponownie towarzyszy uczucie przechodzenia przez labirynt, schody na górze kończą się ścianą i nie prowadzą na korytarz, wchodzi się do sypialni z ogromnym małżeńskim łożem. Stąd można wyjść na balkon-taras albo po schodkach zejść do korytarza, z którego ciągną się schody na kolejne piętro. Stąd także da się podążyć do łazienki, kolejnej (bardzo ciemnej) sypialni i schowka.
Drugie piętro – poddasze
Do szczytowej partii domu prowadzą wąskie schodki, mniej więcej szerokości człowieka. Są strome, niemal drabiniaste. Wychodzi się na maleńki hol, z którego znowu trzeba zrobić krok w górę, aby wejść do kolejnej sypialni. Łóżka ułożone są tuż pod skosem dachu, ciemny pokoik ma nieco klaustrofobiczny charakter. Jest tu kilka mebli z ciemnego drewna, podobno Tadeusz Kantor lubił przerabiać meble, zmieniać ich funkcję, nadawać im nowy charakter np. łóżka zamieniał na skrzynie do przechowywania obrazów.
W dostępnym w Internecie filmie z domu Kantora można zobaczyć, że kiedyś ściany zdobiły oprawione w ramy grafiki. Obecnie pomieszczenie jest ich pozbawione.
Pokoik w wieży
Najbardziej uroczym pomieszczeniem w domu jest maleńki pokoik w wieży, z wielkim oknem i zaokrąglonymi ścianami. Są tu krzesła, obrazy i stolik z przedziwną rzeźbą – jak gdyby porzuconą tkaniną, która załamuje się na kształt górskich szczytów z ich żlebami, dolinami i graniami.
Idea domu w Hucisku
Stworzona w Domu Tadeusza i Marii Kantorów przestrzeń odtwarzała atmosferę domu, który Kantor znał z dzieciństwa. Pewnie stąd wzięły się tu kominek i tradycyjna kuchnia.
W zamyśle budynek miał w przyszłości stać się muzeum biograficznym, lecz po śmierci Tadeusza, Marii nie udało się zrealizować wizji męża. Chciała przekazać posiadłość gminie Gdów, lecz zaproponowane warunki były dla niej nie do zaakceptowania.
Obecnie majątkiem zarządza Fundacja Tadeusza Kantora, lecz nie ma funduszy i wydaje się, że także pomysłu co zrobić z obiektem. Trzeba pamiętać, że w 2014 roku otwarto nową siedzibę Cricoteki przy ul. Nadwiślańskiej w Krakowie – jest to ogromny, nowoczesny budynek niemalże w centrum miasta, więc działka z maleńkim domkiem na wsi, nie wydaje się być miejscem atrakcyjnym dla wydarzeń kulturalnych, gdy można promować sztukę Kantora w tak luksusowych warunkach.
Może z czasem uda się zrealizować zapisaną w testamencie wolę Tadeusza Kantora i jego wiejska posiadłość stanie się miejscem wydarzeń artystycznych? Oby tak się stało.
Ogromne Krzesło przy Domu Kantora
Obok Domu w Hucisku stoi wielkie krzesło, które jest powiększonym modelem klasycznego krzesła składanego. To 14-metrowy kolos, który został zaprojektowany w 1970 na potrzeby Sympozjum Plastycznego „Wrocław 70”. Artyści mieli przygotować projekty dzieł, które miały być ustawione w przestrzeni publicznej, lecz Krzesło Kantora nie zostało wtedy ustawione we Wrocławiu. W 1995 roku postanowiono jednak zrealizować wizję Tadeusza, w ten oto sposób ten ogromny pomnik znalazł się w Hucisku.
