Popołudniowy spacer po Kłodzku to świetny pomysł na zwieńczenie dnia spędzonego na zwiedzaniu wnętrza twierdzy górującej nad miastem. Pierwsze kroki najlepiej skierować na rynek, gdzie znajdziesz ratusz, dom słynnej trucicielki, budynek tawerny, a także kamienice historycznych aptek, które przez lata toczyły spór o produkcję „Balsamu Jerozolimskiego”.
Rynek w Kłodzku, a dokładniej Plac Bolesława Chrobrego to część uroczego starego miasta z ratuszem, wąskimi uliczkami i kolorowymi kamieniczkami, na których można dostrzec rozmaite zdobienia i rzeźby. Warto zwrócić tutaj uwagę na kilka zabytków, które zaraz Ci przybliżę.
O czym przeczytasz we wpisie:
Figura Najświętszej Marii Panny w Kłodzku
Po zejściu ulicą Grodziską spod Twierdzy Kłodzko na ulicę Czeską, pierwsze, co rzuca się w oczy na rynku to figura Najświętszej Marii Panny. Ustawiona została w tym miejscu pod koniec XVIII wieku, po tym, jak pożar zniszczył miasto, a niedługo po nim epidemia dżumy zdziesiątkowała mieszkańców.
Kolumna z figurą Najświętszej Marii Panny ufundowana została przez kłodzkich jezuitów, władze miejskie i proboszcza Różanki. Otoczono ją balustradą z furtką. W rogach ogrodzenia ustawiono postumenty z figurami świętych: Franciszka Ksawerego, Karola Boromeusza, Rocha i Sebastiana, którzy są patronami mającymi chronić przed zarazą. To nie koniec ozdobnych elementów, jest tu jeszcze nisza ze św. Rozalią za kratą, nad którą ustawiono figury Archanioła Gabriela, Anioła Stróża oraz świętych Floriana i Józefa.
Kolumna z figurą NMP na rynku w Kłodzku jest imponująca, zrobiła na mnie duże wrażenie. Wykonana została przez miejscowego rzeźbiarza Jana Adama Bayerhoffa i ślusarza Jana Scholza.
Ratusz w Kłodzku
Najokazalszym budynkiem na rynku jest ratusz z bogato zdobioną średniowieczną wieżą, która jest najstarszą częścią założenia ocalałą z pożaru w 1886 roku. Kwadratowa wieża zegarowa genialnie prezentuje się ze ścieżki spacerowej pod murami twierdzy – można stamtąd dokładniej przyjrzeć się kopule i kolumienkom na tarasiku tuż pod nią.
Ratusz w Kłodzku zachwyca mnogością dekoracji, wykuszami, dekoracją okien, pięknym portalem. Obecnie budynek zajmuje Rada Miejska w Kłodzku, burmistrz, urząd miasta, biblioteka i straż miejska.
Fontanna na rynku w Kłodzku
Przed wejściem do ratusza w oczy rzuca się pokaźnych rozmiarów fontanna, która kryje studnię miejską z przełomu XVII i XVIII wieku. Fontanna na rynku w Kłodzku umieszczona jest na podwyższeniu, okala ją kilka schodków. Pośrodku stoi figura czeskiego lwa na postumencie z czterech delfinich ogonów – uwierz mi na słowo, tak podają w przewodnikach, mimo że na moje oko, to tym wyobrażeniom do delfinów bardzo daleko, lecz z pewnością wpisują się w bajkową formę przedstawiania egzotycznych zwierząt w sztuce dawnej.
Pręgierz miejski w Kłodzku
Spod ratusza i fontanny można wypatrzeć kolumnę, którą wieńczy figura złodzieja. Warto się przyjrzeć także kamienicy w jej tle, na której widoczny jest mural wykonany w technice sgraffito przedstawiający herby oraz nieznaną mi historię prawdopodobnie związaną z miastem. W kamienicy swoją siedzibę ma PTTK Odział Ziemi Kłodzkiej.
Kolumna to pręgierz miejski w Kłodzku, który wzniesiony został w połowie XVI wieku, usunięty stąd na początku XIX wieku i ponownie ustawiony w 2011 roku, lecz jest to współczesna wizja, nie wiadomo jak wyglądał oryginał. Pręgierz na rynku w Kłodzku zapisał się w historii miasta, to właśnie tutaj wykonywano karę chłosty.
Dawna tawerna na rynku w Kłodzku
Na rogu rynku, przy ulicy Wita Stwosza, stoi pięknie zdobiona, zielona kamienica, obecnie mieści się w niej bank. W przeszłości nieruchomość ta pełniła bardzo ważne dla miasta funkcje. Pierwotnie znajdowała się tutaj karczma książęca, z czasem ulokowano w budynku pierwszą świecką bibliotekę, a od XVIII wieku odbywały się tutaj przedstawienia teatralne. Ponadto na ścianie tawerny na rynku w Kłodzku można znaleźć tablicę, która upamiętnia walne zgromadzenie Kłodzkiego Towarzystwa Górskiego.
Charlotta Ursinus – trucicielka z Kłodzka
Przy pręgierzu miejskim warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną kamienicę, tę o numerze 36 – mieszkała tutaj Charlotta Ursinus, znana jako trucicielka z Kłodzka. Kobieta ta była bardzo skuteczna w usuwaniu zbędnych jej ludzi. Sophie Charlotte Elisabeth von Weingarten żyła w latach 1760-1836. Wyszła za mąż za dużo starszego od siebie Theodora Ursinusa, którego zaczęła zdradzać i tak oto rozpoczęła się historia morderstw. Kochanek chciał zakończyć związek, no i jakby to powiedzieć, poważnie zachorował i po kilku miesiącach zmarł. Kilka lat później niespodziewanie zmarł mąż Charlotte Ursinus. W kolejnym roku nagle zakończyła żywot ciotka wdówki, pozostawiając jej ogromną fortunę – czyżby to był powód zbrodni? Skądże, podobno ciotka była bardzo gadatliwa i męcząca. No cóż, po dwóch latach kolejna osoba z otoczenia Charlotte Ursinus zachorowała... tym razem służący, w którego jedzeniu odkryto toksyczną substancję.
Już wcześniej podejrzewano Charlotte Ursinus o trucicielstwo, ponieważ kupowała bardzo duże ilości arszeniku do walki ze szczurami. Kobietę aresztowano, przeprowadzono sekcje zwłok, lecz w owym czasie jeszcze wykrycie w nich trucizny nie było możliwe, więc została uniewinniona od zabójstw, lecz skazano ją za usiłowanie zabójstwa służącego. Skazano ją na dożywocie i zamknięto w twierdzy Kłodzko, lecz szczerze, nie było to dla niej zbyt ciężkie więzienie, gdyż miała tam pokojówkę i mogła urządzać przyjęcia. W 1828 lub 1833 roku (źródła nie są zgodne) Charlotte Ursinus została ułaskawiona i zamieszkała w kamienicy na Plac Bolesława Chrobrego 36.
Legenda o Charlotte Ursinus wiąże ją z twierdzą w Kłodzku nieco wcześniej. W czasie oblężenia Kłodzka w 1806 roku przez wojska francuskie miała sprzyjać Napoleonowi i zatruć Studnię Piekarską w twierdzy. To miało doprowadzić do osłabienia obrońców i zawarcia rozejmu z oblegającymi. Legenda powiada, że właśnie wtedy otruła swojego kochanka, za co skazano ją na uwięzienie w fortecy.
Południowa pierzeja rynku w Kłodzku
Spacerując po rynku w Kłodzku, warto zwrócić uwagę także na inne kamienice, które znajdują się na południowej pierzei, a wśród nich na kamienice Pod Złotym Jeleniem (Plac Bolesława Chrobrego 5) i Pod Murzynem (Plac Bolesława Chrobrego 13). Budynki wzięły swoje nazwy od figur na elewacji, w obu kamienicach mieściły się znane apteki, które konkurowały ze sobą i przez niemal pół wieku toczyły spór o produkt o nazwie „Balsam Jerozolimski”. Ten specyfik produkowany był z ziół przez pustelnika Johannesa Treutlera, sprzedawały go obie kłodzkie apteki, więc po śmierci producenta wybuchł między nimi spór, która z nich może sprzedawać/produkować dalej balsam według receptury zmarłego. Ostatecznie po około 40 latach sporu prawa do produkcji „Balsamu Jerozolimskiego” uzyskał właściciel apteki „Pod Murzynem” Johann Schittny, jego rodzina aż do 1945 roku produkowała i sprzedawała ten cudowny lek.
Plac Bolesława Chrobrego 12 to kolejna architektoniczna ciekawostka rynku w Kłodzku, jest to jedna z niewielu zachowanych kamienic na planie gotyckim. Jej zewnętrzny wygląd jest jednak dość współczesny, pochodzi z XIX wieku.
Rynek w Kłodzku – informacje praktyczne
- Samochód można zaparkować przy ulicy w ciągu ulic: Czeska, Plac Bolesława Chrobrego, Łukasińskiego, lecz trzeba zwrócić uwagę na strefę płatnego parkowania. Duży bezpłatny parking był zorganizowany na Wyspie Piasek, jednak powódź w Kłodzku w 2024 roku mogła go zniszczyć, podaję współrzędne: 50.439517, 16.657014
- Zwiedzanie rynku w Kłodzku to jedynie propozycja na początek spaceru po mieście, warto wybrać się na dalszy spacer po Wyspie Piasek i dookoła Twierdzy Kłodzko.
