Szlak na Skalnik w Rudawach Janowickich. Wybierz się tutaj z Przełęczy Pod Średnicą!

Wycieczka w jedno z najładniejszych pasm górskich, które można poznać w czasie zdobywania Korony Gór Polski znajduje się w Sudetach Zachodnich. Okolica czaruje tutaj mnogością form skalnych, którym nadano fantastyczne nazwy, niektóre z nich można zobaczyć przy szlaku na Skalnik – najwyższy szczyt Rudaw Janowickich.

Skalnik to najwyższy szczyt Rudaw Janowickich w Koronie Gór Polski. Sam wierzchołek nie jest ciekawy, lecz ulokowane przy szlaku głazy z napisami, kamienna ławka, legendy, formacje skalne i punkt widokowy na pobliskiej Małej Ostrej sprawiają, że wycieczka tutaj pozytywnie zapada w pamięć. Przez Skalnik przebiega tylko jeden szlak turystyczny w kolorze niebieskim, lecz na pobliskie skrzyżowanie pod Ostrą Małą dostać się tu można z różnych kierunków, a stąd już tylko 10 minut do tabliczki i skrzyneczki z pieczątką KGP.

Skalnik – najkrótszy szlak z Czarnowa

Wycieczka na Skalnik to głównie leśna wędrówka, która nie jest zbyt męcząca, ani atrakcyjna widokowo aż do momentu wdrapania się na na Ostrą Małą, więc jeśli nie interesują Cię kamienie przydrożne i historia okolicy, to polecam wybrać najkrótszy szlak na Skalnik z Czarnowa. Jest tutaj parking (50.801078, 15.910161), na którym można pozostawić samochód. Niebieski szlak w ciągu 1 godziny powinien doprowadzić się na szczyt, przebiega tędy również czarny szlak do rozdroża Pod Ostrą Małą i dalej do Kowar.

Szlak na Skalnik z Przełęczy pod Średnicą

Ja wybrałam nieco dłuższy, lecz bogaty w historię szlak na Skalnik z Przełęczy Pod Średnicą. Czas przejścia: 1 h 36 min, mi z postojem na widoczki na Ostrej Małej wejście zajęło 1 h 30 min.

 Przełęcz Pod Średnicą szlak czerwony (Główny Szlak Sudecki), dalej Rozdroże Pod Ostrą Małą szlak niebieski.

 Ciekawostka: Wycieczka na Skalnik z Przełęczy Pod Średnicą pozwala zobaczyć coś, czego nie ma na innych szlakach Korony Gór Polski, są to kamienne głazy z napisami. Długo nie wiedziałam, o co tu chodzi, więc sfotografowałam każdy kolejny wypatrzony. Jedne z nich mają jedynie nazwiska, inne napisy po niemiecku. Po powrocie do domu i dłuższej lekturze udało mi się rozwikłać nurtującą mnie zagadkę. O tym poniżej.

Tajemnicze kamienie przydrożne to starodawne drogowskazy z nazwami dróg leśnych. Niektóre z nich wyraźnie widać ze szlaku, inne są nieco zarośnięte, lecz na większości bez trudu można odczytać litery. Pierwszy z kamieni informuje o tym, że właśnie wchodzisz do lasów, które należą do rodziny von Reuss. Po około 30 minutach doprowadzają one do kamiennej ławki, miejsce to nazywane jest Wilczysko. Jest tutaj altana turystyczna, można stąd wybrać się do gołoborza na Skalniku (o nim kilka słów nieco dalej we wpisie) albo zejść do Starego Traktu Kamiennogórsko-Kowarskiego – ta oddana do użytku w 1778 roku trasa znacznie skróciła czas podróży ówczesnych pojazdów.

Do tego miejsca szlak na Skalnik z Przełęczy pod Średnicą jest szeroką drogą, wpierw asfaltową, następnie szutrową, idzie się wygodnie, lecz nawierzchnia słabo amortyzuje, męcząc stawy. Na Wilczysku trasa zmienia swój charakter, staje się leśną drogą, która gdzieniegdzie może być rozjeżdżona wielkimi kołami traktorów, jednak po około 10 minutach od Wilczyska staje się zwyczajną leśną ścieżką z licznymi korzeniami, o które kilkukrotnie się potykałam. Po obu stronach drogi zielenią się i szarzą spore głazy, gdzieniegdzie w mchu wypatrzyłam grzyby, nawet jadalne.

Po 1 h 25 min wita rozdroże pod Ostrą Małą (ja doszłam do niego po 1 h 10 min), na którym łączą się szlaki ze wszystkich kierunków, jest tutaj pomnik poświęcony Januszowi Boisse. UWAGA! Tutaj trzeba porzucić szlak czerwony, na Skalnik prowadzi szlak niebieski. Jeszcze 10 minut i można sobie strzelić fotę na szczycie. Jednak najpierw polecam spacer do punktu widokowego na Ostrej Małej i do Koni Apokalipsy, o nich przeczytasz nieco niżej.

Najwyższy szczyt Rudaw Janowickich

Skalnik o wysokości 945 m n.p.m. uważany jest za najwyższy szczyt Rudaw Janowickich, z tego też powodu kiedyś trafił na listę Korony Gór Polski. Jednak jego pierwszeństwo jest nieco dyskusyjne, gdyż Mała Ostra może być realnie ciut wyższa. Skąd takie przypuszczenia? Wysokość dla Małej Ostrej podawana jest na mapach zazwyczaj za kotą wysokościową, która umieszczona jest na poziomie gruntu, w pobliżu punktu widokowego na skałach, pod współrzędnymi GPS, jednak należałoby dodać do tego wysokość skał z punktem widokowym, a wtedy najwyższy szczyt Rudaw Janowickich to jednak nie Skalnik. Tę ciekawostkę znalazłam na blogu Ścieżką w bok.

Skalnik – Korona Gór Polski

Jeśli zdobywasz Koronę Gór Polski, to na pewno chcesz przybić pieczątkę w swojej książeczce. Klubowa pieczątka jest dostępna na Skalniku, lecz nie przy tabliczce z oznaczeniem szczytu! Trzeba nieco zboczyć ze szlaku i wejść w las wyraźnie wydeptaną ścieżką to tablicy informacyjnej i ramki do zdjęć – możesz sobie tu strzelić uroczą fotkę z napisem Skalnik :) Skrzyneczka z pieczątką i tuszem przymocowana jest do słupka tablicy z opisem okolicy.

Szczyt jest w pełni zalesiony, nie zapewnia widoków. Można tutaj wypatrzeć ślady fundamentów, to pozostałość po wieży triangulacyjnej. Dla widoków podejdź na Małą Ostrą.

Punkt widokowy Ostra Mała przy Skalniku

Wszystkie szlaki turystyczne prowadzące w partie szczytowe pasma spotykają się na rozdrożu pod Ostrą Małą, lecz żaden nie prowadzi do platformy widokowej – jednak na słupku jest tabliczka kierunkowa, koniecznie podąż za nią!

Szczyt Skalnika jest w środku lasu, dlatego punkt widokowy Ostra Mała w Rudawach Janowickich to miejsce, które warto odwiedzić, aby nasycić się panoramą. Omalże nie pominęłam go w swojej wycieczce, lecz zainteresowały mnie widoczne ze skrzyżowania ogromne skały, warto było podążyć w ich stronę.

Na szczyt Ostrej Małej prowadzą wykute w skale w 1866 roku schodki. Punkt widokowy stworzyło tutaj Towarzystwo Karkonoskie (Riesengebirgsverein). Po pokonaniu kilku stopni wita szeroka panorama, widać stąd Karkonosze ze Śnieżką, Góry Izerskie i Góry Kaczawskie, oczywiście też Rudawy Janowickie, a w nich Sokolik i Krzyżną Górę.

Podobno na początku XX wieku istniało tutaj schronisko turystyczne, można je obejrzeć na archiwalnym zdjęciu dostępnym w Internecie.

Gołoborze na Skalniku w Rudawach Janowickich

Z punktu widokowej na Ostrej Małej, po prawej stronie można wypatrzeć spore gołoborze ulokowane na północno-zachodnim stoku góry. Miejsce to jest trudno dostępne, otoczone lasem, nie poprowadzono tutaj znakowanego szlaku turystycznego, lecz można dojść w to miejsce drogą od strony tzw. Kamiennej Ławki. Wędrówka stąd zajmuje ok. 30 minut i doprowadza leśną ścieżką do podnóża głazowiska.

Ogromne bloki skalne przypominają nieco najbardziej znane polskie gołoborze na szczycie Łysej Góry w Górach Świętokrzyskich, jednak tam nie można pochodzić po głazach. Gołoborze na Skalniku zbudowane jest z granitu karkonoskiego, pod skałami są pustki, przez co kamienie często chybocą się, uważaj, aby nie zrobić sobie tutaj krzywdy, jeśli skusisz się na dokładniejszą eksplorację terenu.

Znalazłam jeszcze informację, że można też próbować dostać się do gołoborza od góry (w miejsce: 50.810572, 15.899245), od strony niebieskiego szlaku. Ścieżka powinna być gdzieś w okolicy współrzędnych GPS: 50.810009, 15.901916, lecz jest mocno zarośnięta. Ładnie stąd widać platformę widokową na Ostrej Małej.

Kamienna Ławka w drodze na Skalnik

Wędrując na Skalnik z Przełęczy pod Średnicą, można dostrzec przy drodze bardzo dużo kamieni z napisami i kamienną ławkę, która stoi w zakolu na tle kamiennego murka. Ten ślad dawnej infrastruktury turystycznej znajduje się w pobliżu szczytu o nazwie Wilczysko (789 m n.p.m.), jego nazwa przylgnęła do tutejszego skrzyżowania. Na siedzisku ławki można wypatrzeć napis: „Heinrich XXX Prinz Reuss, 25.11.1926”.

Książę Henryk XXX von Reuss był właścicielem tutejszych włości, zapisał się w historii Rudaw Janowickich m.in. wykutym w skale hasłem „Gott strafe England”, czyli hasła popularnego w czasie I wojny światowej, które po polsku brzmi: „Boże ukarz Anglię”. Pod nim widnieje rok 1914. Napis można znaleźć w lesie w okolicy Wilczyska. To cytat z hymnu śpiewanego przez wojska niemieckie i austro-węgierskie w związku z wypowiedzeniem wojny Niemcom przez Anglię. W owym czasie tutejsze ziemie były terenem Niemiec.

Kamienna Ławka w drodze na Skalnik jest doskonałym punktem orientacyjnym. Przy Kamiennej Ławce odbija na południe nieoznakowana droga (idąc od strony Przełęczy pod Średnicą to w prawo), która doprowadza do Starego Traktu Kamiennogórskiego. Można też stąd pójść do gołoborza na Skalniku (także droga bez szlaku) – przy tej drodze znajduje się pomnik z kamieniem, na którym wykuto koronę i monogram króla Prus, powinien znajdować się gdzieś tutaj 50.809461, 15.883349.

Pomnik z koroną króla Prus przy szlaku na Skalnik

Szlak na Skalnik i poboczne drogi to nośniki wielu historii, jedna dotyczy (przyszłego) cesarza Niemiec – jest tutaj pomnik z koroną króla Prus, jedyna pamiątka miłości księcia Wilhelma I Hohenzollerna i księżniczki Elizy Radziwiłłówny. Para znała się od dzieciństwa, lecz ich związek uznawany był za mezalians, przeciwna mu była nawet królowa Luiza, matka Wilhelma. Zakochani spotykali się potajemnie, przez wiele lat wierzyli, że będą razem, tak się jednak nie stało. Wilhelm ożenił się z księżniczką Augustą z Saksonii-Weimaru-Eisenach, a jego ukochana Eliza zmarła kilka lat później, wtedy to przyszły cesarz napisał w liście do swojej siostry Charlotty: „człowiek może zakochać się w życiu tylko raz”.

Formacje skalne przy szlaku na Skalnik

Na rozdrożu pod Ostrą Małą można wypatrzeć kilka grup skalnych. Najbardziej znane są Konie Apokalipsy (50.805836, 15.892842) położone tuż przy czerwonym i żółtym szlaku z Przełęczy pod Bobrzakiem, nieco na południe od rozdroża. Nazwę zawdzięczają one harcerzom z obozu w Strużnicy, którzy nazwali tak grupę skał ze względu na ich zarys przypominający konie, gdy gasili tutaj pożar traw. Kolejne ciekawe zgrupowanie skalne jest przy ścieżce na platformę widokową na Ostrej Małej.

Ścieżka przyrodnicza im. Janusza Boisse

Przy jednym z kamieni z napisem Knippels Damm rozpoczyna się ścieżka przyrodnicza im. Janusza Boisse, prowadzi ona do Strużnicy. Z ciekawostek, dalej na szlaku na Skalnik, na rozdrożu pod Ostrą Małą stoi pomnik poświęcony tej postaci. Janusz Boisse był komentantem, harcmistrzem i nauczycielem.

Rudawy Janowickie, Skalnik – szlak, parking, informacje praktyczne

• Samochód można zaparkować na niewielkim parkingu przy Przełęczy Pod Średnicą, współrzędne GPS: 50.81468351, 15.861851.
• Najciekawszy szlak na Skalnik prowadzi z Przełęczy Pod Średnicą, opisany jest powyżej. Wpierw szlak czerwony, od rozdroża pod Ostrą Małą niebieski. Czas przejścia: 1 h 36 min.
• Najkrótszy szlak na Skalnik prowadzi z Czarnowa, Czartaka, kolor niebieski. Czas przejścia: ok. 1 h. Na początku szlaku jest miejsce do zaparkowania samochodu (50.801078, 15.910161).
• Niedaleko szczytu Skalnika warto zajrzeć na punkt widokowy na Ostrej Małej.
• Przy rozdrożu pod Ostrą Małą jest kilka grup skałkowych, najbardziej znane turystycznie to Konie Apokalipsy (50.805836, 15.892842).
• Na północno-zachodnim stoku znajduje się gołoborze na Skalniku, można do niego dojść nieoznaczonymi leśnymi ścieżkami.

Skalnik – współrzędne GPS: 50.808489, 15.899947