Wieża widokowa na Szpilówce i kapliczka św. Urbana

Szpilówka to niewielkie wzniesienie w paśmie Szpilówki na Pogórzu Wiśnickim. Jej szczyt jest całkowicie porośnięty lasem, lecz zbudowana tutaj wieża widokowa umożliwia obejrzenie rozległej panoramy 360 stopni. Można stąd dostrzec nawet Kraków!

Wieża widokowa na Szpilówce została udostępniona dla turystów w 2019 roku. Od strony Iwkowej oznaczono kilka ścieżek do tego miejsca oraz ustanowiono aż 8 parkingów, z czego jeden jest obecnie niedostępny – niestety ten najbliższy atrakcji, jednak dłuższa trasa poprowadzona dawnym traktem węgierskim nie jest ciężka, a dłuższy spacerek jest dobry dla zdrowia. Obecnie najkrótsza droga powinna zająć 40 minut, jednak przyjemniejsza jest ta z parkingu B, o czasie przejścia 50 minut.

Wieża widokowa na Szpilówce

Szpilówka ma 516 metrów wysokości, jest zalesiona, gdyby nie wieża, jedyne widoki można byłoby podziwiać z prowadzącej tu z Iwkowej drogi. Wieża na Szpilówce ma 34 metry wysokości, zbudowana jest ze stali, schody wykonano z drewna, na szczycie znajduje się zadaszony taras, z którego można obejrzeć rozległą panoramę. U podstawy stworzono strefę odpoczynku, jest tu wiata i ławki.

Panorama ze Szpilówki

Ze szczytu Szpilówki można patrzeć we wszystkie strony świata. Widok jest bardzo rozległy. Niestety na szczycie nie umieszczono tablic opisujących panoramę, lecz tablica informacyjna przy podstawie wieży wiele wyjaśnia. Oto co można zobaczyć ze Szpilówki:

• Na południe: Kotlinę Iwkowską, Pogórze Rożnowskie, Beskid Sądecki, Beskid Wyspowy, Gorce.
• Na wschód: Pogórze Strzyżowskie, Pogórze Rożnowskie, Pogórze Ciężkowickie, Beskid Niski, Beskid Sądecki.
• Na zachód: Beskid Wyspowy, Beskid Żywiecki, Pogórze Wiśnickie, Kraków.
• Na północ: Góry Świętokrzyskie, Garb Pińczowski.

Ziemianka na Szpilówce

Wieża widokowa na Szpilówce to nie jedyna atrakcja tego miejsca. Tuż pod podstawą konstrukcji można obejrzeć ziemiankę, która została odbudowana zgodnie z oryginałem. Budowla ta służyła żołnierzom radzieckim, którzy stacjonowali w utworzonej tu tajnej bazie. Mieściła się tutaj stacja nadawczo-odbiorcza zasilana przez agregaty prądotwórcze. W bazie stacjonowało około 20 żołnierzy, z których część pełniła wartę na Szpilówce, a część mieszkała na obrzeżach Iwkowej. Obiekt powstał około 1962 roku, w tym to roku został opuszczony, lecz użytkowano go jeszcze w 1968 roku podczas inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację. Ostatecznie bazę zlikwidowano w 1970 roku.

Ziemianka obecnie jest już nieco zniszczona, świetnie wpasowała się w otoczenie, pożera ją przyroda. Obudowana jest kamieniami i drewnem, na dachu położono darń, którą porosły jeżyny i maliny.

Zielony szlak na Szpilówkę

Wybrałam zielony szlak na Szpilówkę i zrobiłam pętlę, dzięki czemu tylko fragment trasy się powtórzył. Z parkingu A przeszłam zielonym szlakiem na Bukowiec, stamtąd zeszłam do kapliczki św. Urbana (bardzo ostre zejście), następnie doszłam do czerwonego szlaku gminnego na wieżę na Szpilówce, stamtąd poszłam zielonym szlakiem na Szpilówkę i dalej podążając zielonym szlakiem przez Bukowiec, dotarłam z powrotem na parking. Trasy tej nie polecam po opadach deszczu lub roztopach – wielkie kałuże, błoto, poślizgi – na pewno zapamiętam tę wycieczkę na długo. Na plus, że droga jest dokładnie oznaczona w terenie. Na zielonym szlaku nie spotkałam żywej duszy. Całość wycieczki z psem zajęła mi 4 godziny.

Kapliczka św. Urbana w Iwkowej

Położona przy zielonym szlaku gminnym kapliczka św. Urbana w Iwkowej to jeden z najstarszych zabytków na terenie gminy Iwkowa. Budowla murowana powstała w XVIII wieku w miejscu drewnianej konstrukcji. Według miejscowej legendy mieszkał tutaj pustelnik Urban, który był uczniem św. Andrzeja Świerada z Tropia. Podobno prowadził na tym terenie akcję chrystianizacyjną na przełomie X i XI wieku.

W 2005 roku obiekt wpisano do rejestru zabytków. W 2015 roku przeprowadzono renowację kapliczki.

W Święto Zesłania Ducha Świętego (Zielone Świątki) z kościoła parafialnego w Iwkowej prowadzona jest procesja do kapliczki św. Urbana na stokach Bukowca.

Przy kapliczce św. Urbana w Iwkowej płynie źródło, które w latach 60. XX wieku ujęto i obecnie zasila ono wodociąg. Zwiedzając to miejsce, cały czas słyszy się jego szum. W legendach woda ta ma właściwości lecznicze.

Niewielki budynek kapliczki nakryty jest dachem dwuspadowym. Pomalowane na biało ściany zbudowane są z kamienia, ich grubość dochodzi do 80 cm. Do wnętrza prowadzą stare drewniane drzwi, które są zamknięte na haczyk. W środku można obejrzeć ołtarz z obrazem przedstawiającym świętego papieża Urbana. Jest tu też stary drewniany krzyż i obrazki święte.

Szpilówka – wieża widokowa w Iwkowej – parking

Gmina Iwkowa na licznych tablicach informacyjnych oznaczyła miejsca parkingów, podane są również dane o długości trasy i czasie przejścia:

• Parking A na polanie w lesie od strony Tymowej, zielony szlak PTTK. Odległość ok. 3,5 km, czas przejścia ok. 1 h 30 min). Współrzędne: 49.83281, 20.59989
• Parking B przy Ośrodku Zdrowia w Iwkowej, dawny trakt węgierski, czerwony szlak gminny. Odległość ok. 2,5 km, czas przejścia ok. 50 min). Współrzędne: 49.82482, 20.58938
• Parking C w centrum Iwkowej, czerwony szlak gminny. Odległość ok. 4,2 km, czas przejścia ok. 2 h). Współrzędne: 49.81417, 20.59463
• Parking D przy szkole i orliku w Iwkowej, czerwony szlak gminny. Odległość ok. 3,2 km, czas przejścia ok. 1 h 10 min). Współrzędne: 49.82067, 20.58364
• Parking E obok zakładu betoniarskiego, dojście drogą gminną, następnie czerwony szlak gminny. Odległość ok. 2,2 km, czas przejścia ok. 40 min). Współrzędne: 49.82355, 20.56408
• Nieczynny Parking F pod wieżą, czerwony szlak gminny. Odległość ok. 700m, czas przejścia ok. 15 min - w sobotę, niedzielę i święta dostępny tylko dla samochodów z identyfikatorem niepełnosprawności i służb technicznych; w pozostałe dni jest otwarty. Współrzędne: 49.83305, 20.57141
• Miejsca postojowe G wzdłuż drogi powiatowej, żółty szlak gminny, następnie zielony szlak PTTK. Odległość ok. 2,0 km, czas przejścia ok. 40 min).
• Miejsca postojowe H wzdłuż drogi powiatowej, czerwony szlak gminny, a następnie zielony szlak PTTK. Odległość ok. 4,0 km, czas przejścia ok. 1 h 40 min.
• Parking na rynku w centrum Lipnicy Murowanej, ścieżka dydaktyczno-historyczna „Niepodległa” – kolor niebieski, a następnie zielony szlak PTTK, czas dojścia do wieży ok. 1 h 50 min.

Szpilówka – wieża widokowa w Iwkowej – co zobaczysz w okolicy?

• Iwkowa – drewniany kościół Nawiedzenia NMP wpisany na Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce.
• Wojakowa – kościół parafialny pw. Najświętszej Marii Panny.
• Rajbrot – drewniany kościół Nawiedzenia NMP wpisany na Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce.
• Lipnica Murowana – drewniany kościół cmentarny św. Leonarda wpisany listę światowego dziedzictwa UNESCO; cmentarz z I wojny światowej; gotycki kościół parafialny pw. św. Andrzeja Apostoła; barokowy kościół pw. św. Szymona z Lipnicy; Dwór Ledóchowskich.
• Zamek w Czchowie.
• Zamek Tropsztyn w Wytrzyszczce.

Współrzędne wieży widokowej na Szpilówce: 49.83538, 20.56216