Kopiec Kościuszki jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych punktów Krakowa. Wzniesiony na Górze Św. Bronisławy góruje nad lasem, widoczny jest z Wawelu, do tego łatwo dostępny, można do niego dojechać autobusem z centrum miasta. Okala go potężny Fort 2 „Kościuszko”, utworzono tu nowy park w Krakowie.
Przez wiele lat Fort 2 „Kościuszko” znany był głównie z północno-wschodnich zabudowań, w których mieści się radio RMF FM. Dostępny na ich szczycie taras widokowy z kawiarnią umożliwia obejrzenie panoramy Krakowa z Wawelem i kominami elektrociepłowni za nim. Dzisiaj można tu zobaczyć dużo więcej elementów Twierdzy Kraków, jest to wynik ponad 10 lat rewitalizacji najbliższego otoczenia Kopca Kościuszki.
O czym przeczytasz we wpisie:
- Nowy park przy Kopcu Kościuszki – oficjalne otwarcie
- Park przy Forcie „Kościuszko”
- Fort nr 2 „Kościuszko” – największa fortyfikacja Twierdzy Kraków
- Fort „Kościuszko” – po II wojnie światowej
- Fort „Kościuszko” – co warto zobaczyć w okolicy?
- Park przy Kopcu Kościuszki – parking, zwiedzanie, informacje praktyczne
Nowy park przy Kopcu Kościuszki – oficjalne otwarcie
10 października 2024 roku oficjalnie otwarto nowy park przy Kopcu Kościuszki w Krakowie. Wydarzeniu towarzyszyła grupa rekonstrukcyjna, forteczna gra terenowa i rozmaite atrakcje dla dzieci. Możliwe było nocne zwiedzanie kopca z wejściem przez kaplicę bł. Bronisławy, która na co dzień nie jest dostępna dla turystów. Nowy park przy Kopcu Kościuszki widziany po zmierzchu to zupełnie inny wymiar odbioru wizualnego tego miejsca, gdyż oświetlono go licznymi lampami, podkreślając przebieg linii bastionów – w mojej ocenie wygląda to genialnie!
Porada: Jesienią szybko robi się ciemno, więc jeśli zechcesz obejrzeć, jak wygląda z góry oświetlony park Fort 2 „Kościuszko”, to celuj w ostatnią godzinę wejścia na Kopiec Kościuszki, wtedy zwiedzisz muzeum i wyjdziesz na szczyt o zachodzie słońca. Około 16:30 (czasu zimowego) włączane są lampy i dzieje się magia, muszę przyznać, że zrobiło to na mnie duże wrażenie – kilkadziesiąt punktów świetlnych układających się w obrys bastionów. Jednak pamiętaj, że z kopca trzeba zejść nim zrobi się całkowicie ciemno, gdyż reflektory przy ścieżce oślepiają.
Park przy Forcie „Kościuszko”
Bastiony I-III Fortu Kościuszko zostały zniszczone w czasie II wojny światowej, Niemcy wysadzili część umocnień twierdzy. Obecny wygląd parku przy Kopcu Kościuszki to ponad 10 lat prac rewitalizacyjnych, które uważam za bardzo udane. Odkryto i zabezpieczono pozostałości oryginalnych fortyfikacji, poprowadzono na nich ścieżki i mostki, są tutaj ławki, kosze na śmieci i stojaki na rowery, warto tu przysiąść i podziwiać Kopiec Kościuszki górujący nad fortem.
Dzięki pracom rewitalizacyjnym można tu teraz obejrzeć istne arcydzieło XIX-wiecznej inżynierii wojskowej. Odkryto i zabezpieczono kaponiery, hangary, potężna mury bastionów, pod którymi można przejść się na spacer, aby poczuć ogrom fortu cytadelowego Twierdzy Kraków – jest co podziwiać! Przelot dronem ponad założeniem wywołał u mnie niejeden „och!” i „ach!” zachwytu, nie spodziewałam się, że oryginalne założenie Fortu Kościuszko jest takie duże.
Dodam, że park przy Forcie „Kościuszko” to nie tylko mury, ścieżki i mała architektura, zachowano tutaj drzewa, które porastały ruiny, a także zasadzono nowe rośliny, aby stworzyć tutaj prawdziwie parkowe założenie.
Fort nr 2 „Kościuszko” – największa fortyfikacja Twierdzy Kraków
Zbudowany w latach 1850-1856 Fort nr 2 „Kościuszko” zaprojektowany został przez trzech panów: Franza Pidolla von Quintenbock, Feliksa Księżarskiego oraz Bernarda von Caboga. Jest to największa fortyfikacja Twierdzy Kraków. Ten potężny fort cytadelowy był zaplanowany dla 732 żołnierzy, wyposażony w 60 armat i 6 moździerzy.
W momencie budowy Twierdzy Kraków na Górze św. Bronisławy był już wzniesiony Kopiec Kościuszki, postanowiono więc go obudować murem oporowym, w którego obręb wmurowano neogotycką kaplicę p.w. bł. Bronisławy – to ten uroczy obiekt z wieloma wieżyczkami, na pewno wypatrzysz go z parku, niegdyś tędy wchodziło się na kopiec. W czasie I wojny światowej szczyt kopca posłużył Austriakom jako punkt obserwacyjny, dodam, że nie był to jedyny czas, gdy wykorzystywano go w ten sposób, bo podczas II wojny światowej i zajmowania Krakowa, stał się punktem obserwacyjnym i siedzibą dowództwa wojsk radzieckich.
Fort „Kościuszko” – po II wojnie światowej
Fort „Kościuszko” przeżył I i II wojnę światową i mimo wysadzenia części założenia, zachował się w całkiem niezłym stanie, niestety czasy powojenne nie były łaskawe dla obiektów Twierdzy Kraków. Po II wojnie światowej postanowiono zniszczyć Fort „Kościuszko” jako ślad po nieprzyjemnej obecności austriackiego zaborcy, ponadto była to kopalnia gotowych materiałów budowlanych. Do 1957 roku wyburzono zachodnią część fortu, stracił on swój monumentalny gwiaździsty wygląd. Na szczęście dla pozostałej części fortu cytadelowego w Krakowie nieopłacalność przedsięwzięcia i głosy sprzeciwu miłośników zabytków stały się zbawieniem.
W latach 70. XX wieku odrestaurowano część zabudowań fortu i uruchomiono tu hotel. W latach 90. XX wieku Fort nr 2 „Kościuszko” stał się siedzibą radia RMF FM – nie wiem jak Ty, ale ja w owym czasie uwielbiałam słuchać RMF i do dzisiaj zapamiętałam, gdy podkreślano, że znajduje się na Alei Waszyngtona, którą wielokrotnie chodziłam pod kopiec po wizycie na grobach na Salwatorze – to jedna z najładniejszych jesiennych tras spacerowych w Krakowie.
Ostatnia dekada to działania zmierzające do odsłonięcia, zabezpieczenia i rewitalizacji ruin wyburzonej części fortu i to właśnie tutaj utworzono park na Forcie „Kościuszko”, który opisałam powyżej, to naprawdę fajna nowa atrakcja Krakowa, warto tu zajrzeć, polecam nie tylko miłośnikom fortyfikacji.
Fort „Kościuszko” – co warto zobaczyć w okolicy?
- Na początek polecam zwiedzić całość założenia Fortu „Kościuszko”, łącznie z Kopcem Kościuszko, na który wchodzi się przez Muzeum Kościuszkowskie.
- Polana na Sikorniku. Aleja Waszyngtona w pewnym momencie zamienia się w trakt spacerowy, który wiedzie przez Muzyczną Polanę na Polanę na Sikorniku. Jeśli masz więcej sił albo rower górski, to możesz wybrać się stąd na jeszcze dalszą wycieczkę aż do zoo w Lesie Wolskim.
- Cmentarz na Salwatorze. Miejsce, na którym pochowano wielu znanych ludzi, m.in. Andrzeja Wajdę, Stanisława Lema, Karola Bunscha, Juliusza Osterwę, Jana Sztaudyngera, Janusza Meissnera, Romana Stanisława Ingardena, Eugeniusza Romera.
- Kaplica św. Małgorzaty i św. Judyty. Zabytkowa barokowa, drewniana kaplica przy ul. Świętej Bronisławy, która wyżej przechodzi w Aleję Jerzego Waszyngtona.
- Kościół Najświętszego Salwatora w Krakowie. Znajdziesz go naprzeciwko kaplicy.
- Klasztor Sióstr Norbertanek na Zwierzyńcu. Stąd można rozpocząć wycieczkę do Fortu „Kościuszko”, po drodze można „zaliczyć” wymienione przeze mnie powyżej punkty. Może być to pomysł na całodzienną wycieczkę w Krakowie. Szczególnie polecam jesienią, gdy złocą się liście klonów.
Park przy Kopcu Kościuszki – parking, zwiedzanie, informacje praktyczne
- Park przy Kopcu Kościuszki jest bezpłatny.
- Samochód można zaparkować na jednym z parkingów na terenie Fortu „Kościuszko”, polecam przy okazji wybrać się do Muzeum Kościuszkowskiego w Krakowie (wstęp płatny) i wejść na Kopiec Kościuszki – muzeum ma własny parking dla zwiedzających: 50.054397, 19.893329
- Jeżeli na terenie fortu nie będzie miejsc parkingowych, to można pozostawić auto przy ulicy Jacka Malczewskiego i przejść się na spacer pod kopiec, współrzędne parkingów: 50.053039, 19.891779 lub 50.053345, 19.896922
- Większość parku przy Kopcu Kościuszki jest dostępna dla zwiedzających, lecz są jeszcze fragmenty, na których trwają prace – jest to teren bastionu III i jego otoczenia. Zapowiedziane jest, że prace tutaj będą prowadzone do końca 2024 roku.
Kopiec Kościuszki. Park przy kopcu – współrzędne GPS: 50.054526, 19.892442