Bramy to zabytki często niezauważane, pomijane i niedoceniane, a wiele z nich ma swoją ciekawą historię – są częścią reprezentacyjnego wjazdu do majątków, miast, lasów. Taką właśnie odgrywa rolę brama miejska w Brodach, zwana Bramą Zasiecką, od kierunku, z jakiego wjeżdżało się nią do miejcowości.
Brama Zasiecka w Brodach zbudowana została w 1753 roku na podstawie projektu drezdeńskiego architekta Johanna Christopha Knöffela. Jest ona jednym z wielu elementów założenia parkowo-pałacowo-urbanistycznego w tym mieście, w którym główne skrzypce gra wystawny pałac.
Brama Zasiecka w Brodach
W połowie XVIII wieku minister na dworze Augusta III Sasa, ówczesny właściciel Brodów, hrabia Heinrich von Brühl zlecił przebudowę pałacu w tejże miejscowości, a przy okazji wymyślił sobie, że zbuduje od nowa miasto, żeby stworzyć oryginalny układ podkreślający monumentalny charakter rezydencji. Do dzisiaj miejscowość z odnawianym obecnie pałacem i przylegającym do niego parkiem wywołuje efekt „wow”.
W ten oto sposób doszło do budowy wystawnej późnobarokowej bramy miejskiej na cześć Augusta III Sasa, która znana jest dzisiaj jako Brama Zasiecka w Brodach. Znajduje się ona nad główną ulicą przechodzącą przez wieś, od strony miejscowości Zasieki. Przypomina ona łuk triumfalny, gdyż jest ściśle symetryczna i nie przylegają do niej żadne zabudowania, stoi idealnie pośrodku drogi. Są tutaj trzy przejazdy i dwa przejścia dla pieszych. Główny przejazd zwieńczony jest trójkątnym naczółkiem z płycinami, czyli elementami dekoracyjnymi w formie płaszczyzny ujętej w ramy, znajduje się na nim herb Brodów z emblematami i inskrypcja w języku niemieckim oraz inskrypcja w języku łacińskim od strony północnej.
Brama miejska w Brodach – historia zniszczenia
Jednak obecny wygląd bramy miejskiej w Brodach nie jest identyczny z tym, który zaprezentowano w momencie jej ukończenia. W czasie wojny siedmioletniej budynek został nieco uszkodzony i prawdopodobnie wtedy usunięto z niego herb hrabiego von Brühla i inskrypcję upamiętniającą założenie miasta: Funtamenta Urbis Posuit Heinricus Comes Bruhl Anno MDCCXLVIII. Kolejne zmiany nastąpiły w 1931 roku, gdy poszerzano drogę, wtedy to wyburzono dwie flankujące bramę przybudówki, które dawniej służyły za stróżówkę i pomieszczenie dla pisarza, w ich miejscu powstały dwa boczne, prostokątne przejazdy i dwa przejścia piesze. Również w tym czasie pojawił się na bramie miejskiej herb Brodów z napisem i z alegoriami handlu oraz sprawiedliwości.
Remont Bramy Zasieckiej
W XXI wieku ten ciekawy zabytek doczekał się remontu, w którego czasie przeprowadzono badania konserwatorskie. Poza tym, że Brama Zasiecka odzyskała blask, to odsłonięto w niej dawne przejścia, które zostały wcześniej zamurowane po wyburzeniu przybudówek. Możesz je obejrzeć, gdy wejdziesz pod łuk głównego przejazdu, z prawej i lewej strony są przejścia do przejazdów bocznych.
Bramy miejskie w Brodach
Niegdyś Brody miały trzy bramy miejskie, przy których pobierano opłaty, lecz nie miały one charakteru obronnego. Powstały w ramach założenia parkowo-pałacowo-urbanistycznego na podstawie projektu Johanna Christopha Knöffela, który wytyczył w mieście dwie główne ulice – istniejącą do dzisiaj ul. Wolności z Bramą Zasiecką oraz ulicę, która dzisiaj nosi nazwę Plac Zamkowy, stanowi ona część osi, jaką tworzą pałac, dziedziniec z fontanną i brama wjazdowa do majątku. Pozostałe dwie bramy nie zachowały się do dzisiaj, szkoda.
Brody Brama Zasiecka – współrzędne GPS: 51.784407, 14.773037
