Skansen Taboru Kolejowego w Chabówce. Zobacz największy skansen kolejowy w Polsce

Jesteś fanem kolejnictwa? To koniecznie zwiedź Skansen Taboru Kolejowego w Chabówce, położony dwa kroki od Rabki-Zdrój, z której dojedziesz tutaj samochodem w mniej niż 10 minut. Jest to największy skansen kolejowy w Polsce, zobaczysz w nim nie tylko lokomotywy parowe, spalinowe i elektryczne, zabytkowe wagony, ale także dworzec kolejowy i maszyny potrzebne do pracy na kolei.

Niegdyś przez Chabówkę wiodła trasa kolejowa przez Mszanę Dolną, Limanową do Nowego Sącza. Stacja kolejowa została tutaj otwarta 16 grudnia 1884 roku, w jej obrębie była parowozownia. Później zbudowano drugą parowozownię i to właśnie na jej terenie w 1993 roku otwarto Skansen Taboru Kolejowego w Chabówce, w którym zgromadzono zabytki kolejowe, niektóre są unikatami i nigdzie indziej w Polsce takich nie zobaczysz.

Skansen kolejowy w Chabówce – zwiedzanie

Samochód można zaparkować na niewielkim parkingu przed wejściem do muzeum, które znajduje się pod gołym niebem, już od bramy widać eksponaty, ale aby wejść za nią, trzeba dokończyć formalności, czyli kupić bilet. Na zwiedzanie zarezerwuj sobie 1,5 godziny, pozwala to spokojnie nacieszyć się pociągami, a także poczytać krótkie notki przy eksponatach, można również odsłuchiwać audioprzewodnik korzystając ze swojego telefonu – wystarczy odczytać QR code umieszczony na tablicach z opisami eksponatów, kieruje on na stronę, na której są udostępnione nagrania.

Zwiedzanie skansenu kolejowego w Chabówce może nieco rozczarować, gdyż wiele eksponatów jest w słabym stanie, w 2001 roku muzeum to zostało postawione w stan likwidacji i omalże nie zniknęło z mapy atrakcji kolejowych, póki co groźba likwidacji nad nim nie wisi, jednak... Na utrzymanie skansenu potrzeba pieniędzy i osób zainteresowanych taką atrakcją turystyczną, dlatego polecam tutaj nieco przymknąć oko, aby miejsce to nie podzieliło losów zlikwidowanego skansenu kolejowego w Choszcznie. Skansen Taboru Kolejowego w Chabówce to największy skansen kolejowy w Polsce, warto go zobaczyć, tym bardziej że jest to muzeum, w którym można dotykać eksponaty – mnie to przekonało do wizyty tutaj, a Ciebie?

Zwiedzanie skansenu w Chabówce to nie tylko oglądanie pociągów z zewnątrz, można także do niektórych zajrzeć, zarówno do lokomotyw, jak i do wagonów. Polecam wdrapać się do ogromnego pługa śnieżnego, mimo że wymaga to nieco gimnastyki, pojazd zrobił na mnie ogromne wrażenie z perspektywy wysokości kabiny i wielkiego kotła w środku.

Skansen Taboru Kolejowego w Chabówce

Początkowo eksponaty w skansenie kolejowym w Chabówce prezentowane były na torach, można tutaj było obejrzeć wycofane z ruchu nie tylko parowozy, ale też lokomotywy elektryczne i spalinowe, a także pługi, które na mnie zrobiły największe wrażenie, przypominają mi pociąg z filmu „Snowpiercer”. Z czasem eksponatów w skansenie kolejowym w Chabówce zaczęło przybywać i miejsca na torach zabrakło, wtedy wybudowano cokoły na przestrzeni między torami trakcyjnymi, na których ustawiono tendrzaki. Dzięki temu zabiegowi można je obejrzeć z każdej strony.

Poza tym są tutaj różne urządzenia nie tylko związane z obsługą parowozów, ale ogólnie potrzebne do pracy na kolei. Obejrzysz tutaj podbijarkę torową, wiertarkę słupową, matrycę kowalską, pompę parową, młot elektryczny, tokarkę poziomą, stół odlewniczy, strugarkę poziomą i pompy tłokowe.

Parowozy w Chabówce – najciekawsze eksponaty w skansenie

Skansen Taboru Kolejowego w Chabówce to ogrom historii kolejowej, ja liczyłam, że zobaczę tutaj najcięższy parowóz produkcji polskiej, lokomotywę Ty51 i udało mi się to. Inne ciekawe parowozy tutaj to:

• Parowóz Ol12-7 wyprodukowany został w 1912 roku, jest to typ parowozu, który wykorzystywał parę przegrzaną, czyli taką, która po pobraniu z kotła była dodatkowo podgrzewana, co zwiększało moc lokomotywy. Dzisiaj jest to jedyny zachowany w Polsce parowóz tego typu, a dodatkowo jest to najstarszy czynny parowóz PKP.
• Parowozy Ty2 to lokomotywy wojenne, wypatrzysz ich tutaj kilka. Po II wojnie światowej wykorzystywano je w ruchu towarowym, pasażerskim i na manewrach.
• Parowóz Tkt48-191 to ostatni egzemplarz z tej serii, jaki został wyprodukowany dla PKP w Fablok w Chrzanowie.
• Parowóz TKh49-1 to najmniejszy parowóz, jaki można zobaczyć w skansenie kolejowym w Chabówce. Jest to ostatni czynny parowóz spośród trzyosiowych tendrzaków typu Ferrum, które wykorzystywano na bocznicach wewnątrzzakładowych. Nazwa „Ferrum” wzięła się od Huty Ferrum w Katowicach, na której zamówienie wykonano pierwsze takie parowozy. Dodatkowo jest to jedyny parowóz typu Ferrum, jaki znalazł się na inwentarzu PKP.
• Parowóz TKb1-1479 to najstarszy zachowany w Polsce parowóz. Został odbudowany w skansenie w Chabówce w 1992 roku.
• Parowozy Ol49 to ostatnie parowozy pasażerskie, jakie dostarczono na zamówienie PKP. Wiele parowozów z tej serii została wycofana ze służby dopiero na początku lat 90. XX wieku.
• Parowóz OKl27 to pierwszy parowóz o całkowicie polskiej konstrukcji.

Zabytkowe wagony kolejowe w skansenie w Chabówce

Poza parowozami i lokomotywami spalinowymi oraz elektrycznymi w Skansenie Taboru Kolejowego w Chabówce ustawione są zabytkowe wagony kolejowe, do niektórych można wejść. Wagony towarowe to tutaj osobny dział, gdyż Skansen Taboru Kolejowego w Chabówce posiada najciekawszą i najbogatszą kolekcję takich wagonów w Polsce. Są one wynajmowane do filmów. Unikatami tutaj są wagon do przewozu gęsi z 1934 roku i chłodnia z 1932 roku. Inne zasługujące na szczególną uwagę to:

• Wagon osobowy nr 05 423 serii Bhxz, jest to najstarszy czynny wagon pasażerki w Polsce i jedyny zachowany wagon z tej serii.
• Kolejnym unikatem jest dwuosiowy wagon osobowy nr 09205 serii Bi, jest to jeden z trzech wagonów, które w latach 90. XX wieku przywrócono do pełnej sprawności technicznej. I tutaj niespodzianka, w Chabówce zobaczysz jeszcze dwa wagony z tej serii o numerach 9018 i 9221, czyżby to pozostałe dwa sprawne?
• Wagon osobowy nr 014 134 serii BCi został odbudowany w skansenie w Chabówce, jest to jedyny w Polsce zachowany i czynny wagon serii BCi.
• Wagon bagażowy nr 505192-18314-1 serii Dhixt służył nie tylko do przewozu bagaży, ale także zwierząt domowych, takich jak koty, czy psy. Niektóre wagony z tej serii, także ten tutaj, wydzielone miały pomieszczenie do przewozu poczty specjalnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Zachowany w skansenie wagon jest jedynym czynnym wagonem tej serii w Polsce.

Dawna parowozownia w Chabówce

Jak już wspomniałam, stację kolejową w Chabówce otwarto pod koniec XIX wieku, z czasem nadano jej rangę stacji węzłowej i zbudowano tutaj parowozownię. Ulokowana ona była w pobliżu mostu na Rabie. W 1944 roku w Chabówce zbudowano nową parowozownię za wiaduktem drogi łączącej Kraków i Zakopane, lecz została wkrótce zniszczona przez wycofujących się Niemców. Jednak zaraz po wojnie odbudowano ją. Po zelektryfikowaniu linii kolejowej do Zakopanego w latach 70. XX wieku parowozy przestały być aż tak potrzebne i w latach 80. XX wieku zaczęto w Chabówce gromadzić eksponaty kolejowe. W 1990 roku zelektryfikowano linię z Suchej Beskidzkiej do Żywca i to doprowadziło do całkowitego zakończenia kursowania parowozów. Tak oto w 1991 roku podjęto decyzję o utworzeniu w nowej parowozowni w Chabówce muzeum, otwarto je uroczyście 11 czerwca1993 roku.

Skansen Taboru Kolejowego w Chabówce – pociągi retro

Mimo że lokomotywy i wagony są tutaj zabytkowe, to część z nich pozostaje w pełnej sprawności i Skansen Taboru Kolejowego w Chabówce organizuje przejazdy kolejowe retro. Z tego też powodu w dawnej parowozowni pozostawiono infrastrukturę umożliwiającą zaopatrzenie parowozów w węgiel i wodę oraz oczyszczenie paleniska. Kiedyś takie przejazdy organizowane były na trasie przez Mszanę Dolną do Kasiny Wielkiej, niestety modernizacja i zmiana przebiegu nowej linii kolejowej doprowadziły do likwidacji zabytkowej linii kolei transwersalnej, którą kursowały pociągi retro i więcej już na stacji w Kasinie nie zobaczysz zabytkowej lokomotywy.

Fajnym elementem muzeum jest retro peron z wiatą, przenosi wyobraźnię w czasy piękne zdobionych XIX-wiecznych stacji kolejowych. To właśnie z tego peronu wyruszają pociągi retro z Chabówki. Jeżeli zobaczysz tutaj jakieś podobieństwo ze starym peronem kolejowym w Krakowie, to może dlatego, że do budowli muzealnej użyto elementów pochodzących z pierwszego peronu dworca Kraków Główny.

Skansen Taboru Kolejowego w Chabówce – parking, godziny otwarcia, informacje praktyczne

• Przed bramą do skansenu jest niewielki bezpłatny parking: 49.596152, 19.928497.
• Skansen Taboru Kolejowego w Chabówce jest czynny codziennie, w sezonie zimowym (1.10.-30.04.) w godz. 8:00-15:00, a w letnim (1.05.-31.08.) w godz. 8:00-18:00. Aktualne dni i godziny otwarcia można sprawdzić na stronie skansenu: Godziny otwarcia skansenu w Chabówce.
• Wstęp do skansenu kolejowego w Chabówce jest płatny, od 1.04.2025 roku bilet normalny kosztuje 25 PLN, a ulgowy 20 PLN. Aktualne ceny można sprawdzić na stronie skansenu: Ile kosztuje bilet do Skansenu Taboru Kolejowego w Chabówce?
• Z centrum Krakowa dojedziesz tutaj w ok. 1 h 20 min (70,4 km); z Nowego Targu w ok. 20 min (23 km).

Skansen Taboru Kolejowego w Chabówce – współrzędne GPS: 49.595108, 19.927128