Wybierając się w Małe Pieniny, warto zarezerwować sobie czas na najwyższy szczyt Pienin – Wysoką. Wzniesienie to oferuje rozległą panoramę, w której przy idealnych warunkach pogodowych wyróżniają się Tatry. Najkrótszy szlak wiedzie z Jaworek, lecz możesz wybrać dłuższą trasę ze Szczawnicy – nieważne skąd pójdziesz, każda droga jest widokowo atrakcyjna i pozwala przyjemnie spędzić czas w górach. A póki co, zapraszam do lektury, która pomoże Ci zaplanować wycieczkę i zdobyć punkt do Korony Gór Polski.
Wysoka albo inaczej Wysokie Skałki znajduje się w Małych Pieninach i ze swoją wysokością 1050 m n.p.m. udało jej się stać najwyższym szczytem Pienin. Zdobywcy Korony Gór Polski pewnie już tu byli, jeżeli jednak dopiero zaliczasz górki na odznakę, pewnie zastanawiasz się, jak wygląda szlak na Wysoką. Pod Wysoką prowadzą z Polski trzy oznakowane trasy, na które można wejść z różnych miejsc, takich jak Szczawnica, Szlachtowa, Jaworki, Biała Woda.
Najdłuższy szlak ze Szczawnicy wiedzie grzbietem Małych Pienin, jest to bardzo widokowa trasa, która jest warta tych dodatkowych godzin marszu. Można się na niego włączyć ze Szlachtowej lub Jaworek przez Durbaszkę. Biała Woda za to oferuje spacer malowniczą doliną wyrzeźbioną przez potok, następnie trzeba wspiąć się w górę, tam pojawiają się ładne panoramy. Poniżej przybliżę Ci ostatni wariant, czyli szlak na Wysoką z Jaworek przez Wąwóz Homole.
Najkrótszy szlak na Wysoką w Pieninach
Przechodząc przez Wąwóz Homole, można zapoznać się z historią geologiczną Pienińskiego Pasa Skałkowego. Właśnie tędy wiedzie najkrótszy szlak na Wysoką w Pieninach.
Wąwóz powstał miliony lat temu w wyniku ruchów wypiętrzających i działania wody. Miejsce to jest jedną z najbardziej polecanych atrakcji Pienin, więc warto je zobaczyć przy okazji zaliczania Korony Gór Polski. Dnem Homola przepływa wartko potok Kamionka, który rzeźbi dno od milionów lat. Wysokie ściany skalne dochodzą do 120 metrów wysokości. Poprowadzona ścieżka przeskakuje co chwilę nad wodą, w pokonaniu go pomagają tutaj mostki.
Czas przejścia na Wysoką z Jaworek przez Wąwóz Homole to 1 h 45 min, lecz warto zarezerwować sobie na to 2 h. Kolor szlaku zielony, później niebieski.
Opis szlaku na Wysoką z Jaworek
Zielony szlak na Wysokie Skałki, bo taka jest podobno oficjalna nazwa Wysokiej (chociaż Józef Nyka stwierdził w swoim przewodniku, że jest ona nieprawidłowa), rozpoczyna się w centrum Jaworek. Blisko wejścia do Wąwozu Homole ulokowane są liczne parkingi, na których można za opłatą pozostawić samochód i rozpocząć swoją podróż pieszą. Możesz też zostawić auto na darmowym parkingu przy cmentarzu.
Wejście do Wąwozu Homole jest bezpłatne, przejście tego pierwszego odcinka szlaku zajmuje ok. 20-30 minut. Po tym czasie wychodzi się na Dubantowską Polanę, na której można zobaczyć kolejne osobliwości geologiczne: Kamienne Księgi i Czajakową Skałę – nie będę tutaj przybliżała ich historii, przedstawiłam ją dokładniej we wpisie: Wąwóz Homole i Kamienne Księgi – geologiczne atrakcje Pienin.
Po odpoczynku można iść dalej zielonym szlakiem, który spokojnie wznosi się w górę. Podłoże wyłożone jest kamieniami, lecz po większych opadach deszczu trzeba nastawić się na to, że błoto zacznie Ci pochłaniać obuwie. Wtedy jest także ślisko, więc uważnie stawiaj stopy.
Szlak prowadzi do skrzyżowania z drogą bitą. Oczom ukazuje się Jemeriskowa Skałka, przez którą wiedzie ścieżka na wprost – można nią dojść do punktu widokowego i górnej stacji kolejki Homole. Jednak jeżeli chcesz iść na Wysoką, przed skałkami skręć w prawo i podążaj dalej drogą bitą. Przez chwilę trasa może wydawać się nudna, lecz z czasem to się zmieni.
Po około 45 minutach od wejścia do Wąwozu Homole dochodzi się do Rówienki, naprawdę uroczego miejsca, które oczarowuje pagórkami i płynącym u ich stóp potokiem. Szlak wiedzie na wprost pod górę, lecz jeśli podążysz w lewo, to dotrzesz do Studenckiej Bazy Namiotowej „Pod Wysoką”, w której można przenocować w okresie wakacyjnym.
Od tego miejsca zielony szlak nieustannie wspina się w górę. Pokaźnych rozmiarów łąki do wypasu zapewniają piękne widoki, które kończą się wraz z dotarciem na granicę lasu, przy której ustawiono informację, że wchodzi się do rezerwatu „Wysokie Skałki”.
Szlak zalewa tutaj woda ze źródełka, jednak odcinek ten jest krótki, dalej wiedzie ponownie przez łąkę, po czym kończą się widoki i zaczyna się mordęga. Uwaga! Na tym odcinku kończy się zielony szlak, który skręca w lewo w stronę Rozdziela, a na szczyt Wysokiej prowadzi niebieski.
A teraz nieco zwizualizuję Ci ten fragment trasy – jeżeli masz zaliczony szlak na Waligórę w Górach Kamiennych, to podejście jest podobne. Niemal pionowa ściana, lecz tutaj wyposażono ją w poręcz i wyłożono kamieniami, co znacznie ułatwia podchodzenie w górę.
W końcu dochodzi się na przełęcz Pod Wysoką, stąd w lewo, jeszcze ok. 15-20 minut na szczyt. Po drodze są strome podejścia, które wyposażono w schodki. Widoki z tej części szlaku na Wysoką zapewnia jeden taras widokowy, drugi niestety jest zarośnięty.
Po marszu granią, która jest granicą Polski, wychodzi się na szczyt Wysokiej. Zabezpieczony jest on niskimi barierkami. Widok jest imponujący! W ciągu 20 minut odpoczynku, zeszła chmura i pojawiły się okoliczne górki. Niestety nie było mi dane obejrzeć Tatr z tej perspektywy, lecz trzymam kciuki, aby warunki w czasie Twojego wyjścia na Wysoką były lepsze.
Panorama z Wysokiej w Pieninach
Na szczycie Wysokiej znajdziesz tablicę informacyjną, na której opisano widoczne w panoramie szczyty. Widok stąd zapiera dech w piersi, jest naprawdę przepięknie!
Na północy widać Pasmo Radziejowej, na zachodzie Pieniny, przy doskonałej pogodzie na południowym zachodzie widoczne są Tatry. Zobaczyć stąd można w oddali królową Babią Górę, która wyłania się nad Pieninami. Przyznam się szczerze, że Wysoka stała się jedną z moich ulubionych gór, a co dopiero miesiąc wcześniej zaliczyłam w kilka dni 10. szczytów Korony Gór Polski i żaden mnie aż tak nie urzekł.
Wysoka – Korona Gór Polski
Wysoka jako najwyższy szczyt Pienin znalazła się na 16. pozycji w Koronie Gór Polski. Jeżeli uzupełniasz książeczkę na odznakę, to skrzyneczka z pieczątką znajduje się na samym szczycie, nie sposób jej przegapić.
Szlak powrotny z Wysokiej – pętla przez schronisko pod Durbaszką
Jeżeli nie lubisz chodzić tymi samymi drogami podczas zdobywania gór, a przy tym lubisz przerwy w uroczych schroniskach, to koniecznie po Wysokiej zdobądź jeszcze dwa szczyty, zajmie Ci to maksymalnie ok. 1 h 30 min (z postojami) i będziesz z powrotem w Jaworkach.
Z Wysokiej trzeba podążyć niebieskim szlakiem w stronę Szafranówki. Dość długo trasa biegnie przez las, po drodze trzeba wdrapać się na górkę, jest to szczyt o nazwie Borsuczyny, a dalej szlak już wiedzie niemalże po równym. Im bliżej Durbaszki, tym las bardziej się przerzedza, aż wreszcie po prawej stronie znika i otwiera się wspaniała panorama. Po około pół godzinie zalicza się szczyt Durbaszki, jest tutaj ławka ze stołem, można posiedzieć i podziwiać piękne widoki.
Na wprost szlak wiedzie dalej w stronę Szafranówki, z której można zejść do Szczawnicy, zaś w dół przez łąkę prowadzi nieoznakowana ścieżka do schroniska pod Durbaszką, spod którego drogą polną, po ok. 30 minutach jest się z powrotem w Jaworkach.
Rezerwat przyrody „Wysokie Skałki”
Rezerwat przyrody „Wysokie Skałki” leży w Małych Pieninach, na granicy ze Słowacją, chroni przede wszystkim las świerkowy porastający Wysoką – jest to ewenement w Pieninach, z tego powodu ustanowiono tutaj w 1961 roku rezerwat. Po wysiedleniu Łemków, w latach 1947-1957 tereny te były mocno eksploatowane, w wyniku czego wycięto najcenniejsze okazy drzew. Kilkadziesiąt lat ochrony pozwoliło jednak przyrodzie odrodzić się.
Schronisko pod Wysoką
Tuż przed lasem, po lewej stronie od szlaku zielonego na Wysoką, na Polanie pod Wysoką widoczne są ruiny budynku. Solidna, kamienna podmurówka dźwigała niegdyś „wzorcową bacówkę”, która z czasem została zaadaptowana na schronisko. Takie bacówki były cztery, jedna z nich służy turystom do dzisiaj – jest to schronisko pod Durbaszką, pozostałe nie dotrwały do obecnych czasów.
Budynek wybudowano w latach 1948-50, a w 1974 roku, jako nieużytkowany przez baców, przekazano SZSP (Socjalistyczny Związek Studentów Polskich), który zaadaptował bacówkę na schronisko studenckie. Pożar w 1980 roku doszczętnie zniszczył nieruchomość.
Po drodze pewnie zauważysz kamienne koryto przecinające szlak; mniej więcej na wysokości ruin bacówki pod Wysoką. Polana była kiedyś polami uprawnymi zamieszkujących te ziemie Łemków, którzy po II wojnie światowej zostali wysiedleni. Pokaźne tereny przeznaczono pod wypas, w związku z czym zwierzęta trzeba było poić. Stworzono solidne koryto, do którego wpuszczano wodę, zapewne ze źródełka, które znajduje się nieco wyżej na szlaku.
Szlaki na Wysoką w Pieninach
Pod Wysoką w Pieninach można dotrzeć z kilku kierunków. Każda z tras jest widokowa, jedynie pozostaje wybrać czy chce się iść krócej, czy dłużej. Jedno jest pewne, po dojściu Pod Wysoką, pozostaje jeszcze ok. 15-20 minut marszu na szczyt, z którego widok zapiera dech w piersiach.
Podaję kilka wariantów trasy do zdobycia kolejnego punktu Korony Gór Polski – Wysokiej:
Opisany powyżej szlak: Jaworki – zielony szlak przez Wąwóz Homole – Jemeriskowa Skałka – Rówienka – w lesie nad Polaną pod Wysoką zielony szlak skręca w lewo na Rozdziele, stąd dalej niebieski szlak – przełęcz Pod Wysoką – Wysoka: 1 h 45 min
Parking Biała Woda – żółty szlak przez rezerwat Biała Woda – przełęcz Rozdziela i stąd niebieski szlak – Uroczysko Zaskalskie – polana pod Wysoką – przełęcz Pod Wysoką – Wysoka: ok. 3 h 30 min
Jaworki – bez szlaku, drogą polną do schroniska pod Durbaszką – Durbaszka i dalej niebieskim szlakiem – Borsuczyny – przełęcz Pod Wysoką – Wysoka: ok. 3 h
Szlachtowa – żółty szlak na przełęcz Pod Huściawą – skrzyżowanie pod Wysokim Wierchem – przełęcz Pod Durbaszką – Durbaszka – Borsuczyny – przełęcz Pod Wysoką – Wysoka: 2 h 45 min
Szczawnica – żółty szlak na Szafranówkę i dalej niebieski szlak – przełęcz Pod Huściawą – skrzyżowanie pod Wysokim Wierchem – przełęcz Pod Durbaszką – Durbaszka – Borsuczyny – przełęcz Pod Wysoką – Wysoka: 3 h 45 min
Można tutaj skrócić trasę wyjeżdżając kolejką na Palenicę.
Można jeszcze wybrać zielony szlak ze Słowacji.
Wysoka w Pieninach – parking, szlaki, informacje praktyczne
- Najkrótszy szlak na Wysoką rozpoczyna się w Wąwozie Homole w Jaworkach, czas przejścia: 1 h 45 min.
- W Jaworkach dostępne jest wiele parkingów, w czerwcu 2023 cena całodziennego parkowania wynosiła 10-15 zł za cały dzień, 3 zł za 1 godzinę.
- Bezpłatny parking w Jaworkach znajduje się nieco dalej od wejścia do Wąwozu Homole, przy cmentarzu: 49.40772, 20.54862.
Pieniny Wysoka współrzędne: 49.38066, 20.55551
