Neorenesansowy pałac w Biedrusku niedaleko Poznania. Muzeum wojskowe i Narodowy Panteon Powstania Wielkopolskiego

Pałac rodziny von Treskow w Biedrusku to jedno z miejsc w okolicy Poznania, które warto zobaczyć ze względu na bogatą historię. Otoczony parkiem zespół zabytkowych zabudowań mieści hotel, restaurację i muzeum, a tuż obok jest pięknie odnowione kasyno oficerskie.

Obecnie Biedrusko kojarzy się przede wszystkim z wojskiem, gdyż na początku XX wieku władze pruskie utworzyły tutaj wojskowy obóz ćwiczebny, który dzisiaj znany jest jako poligon Biedrusko. Jednak tutejszy neorenesansowy pałac powstał nieco wcześniej, bo pod koniec XIX wieku, zbudowany na zlecenie Albrechta Ottona Maksymiliana von Treskow, syna Ottona, który wzniósł pobliski pałac w Owińskach. Budynek do dzisiaj zachwyca, jest użytkowany i można zwiedzić jego wnętrza, inne zachowane w okolicy pałace rodziny von Treskow nie miały tyle szczęścia.

Pałac w Biedrusku – nowa rezydencja rodowa Treskowów

Pod koniec XVIII wieku Zygmunt Otton von Treskow zakupił ziemie dawnego majątku cysterek z Owińsk, w których swój zbudował pałac – możesz o nim poczytać w moim wpisie: Pałac w Owińskach niedaleko Poznania. Rezydencja rodziny von Treskow. Jego syn Albrecht Otton Maksymilian von Treskow w 1877 roku przystąpił do budowy nowej rezydencji po drugiej stronie Warty w Biedrusku, ukończono ją w 1880 roku. W 1881 roku Albrecht wraz z żoną Malwiną Idą Luther i dziećmi przeprowadzili się do ukończonego pałacu w Biedrusku. Piękna rezydencja wzniesiona została na skarpie, która opada w stronę rzeki, jednak już w 1904 roku (po śmierci Albrechta w 1901 roku) majątek został sprzedany armii pruskiej.

Pałac rodziny von Treskow w Biedrusku

Po przekroczeniu bramy parku pałacowego droga wiedzie lekko pod górę, wprost do głównego wejścia i tutaj jest ciekawostka związana z lokacją głównego wejścia do pałacu, które nie jest położone centralnie, ulokowane jest ono w bocznej, północnej ścianie. Wchodziło się przez nie do sieni, następnie westybulu z klatką schodową. We wnętrzu można znaleźć bogato zdobioną malunkami salę balową, do której przylega oranżeria ogrodu zimowego, można ją zobaczyć z zewnątrz.

Z zewnątrz pałac najpiękniej prezentuje się od wschodu, gdzie skarpa opada w dół w stronę Warty, można tutaj dostrzec na osi glorietę, do której w dół prowadzi alejka. Z tej strony widać, że pałac w Biedrusku ma wysoką wieżę, na której powiewa flaga Polski. Na tę stronę wychodzą pałacowe tarasy – dolny jest zadaszony płytą górnego, który jest odsłonięty. Ponad wszystkim góruje zwieńczenie ryzalitu z tablicą herbową wśród alegorii zajęć rolniczych.

Pałac Biedrusko w rękach armii pruskiej

W 1904 roku Treskowowie sprzedali armii pruskiej pałac z przyległymi ziemiami, wtedy to władze pruskie zmieniły nazwę Biedruska na Weissenburg i utworzyły tutaj wojskowy obóz ćwiczebny. Tak oto pałac stał się kwaterą komendanta obozu i muszę stwierdzić, że zazdroszczę facetowi, bo piękne mieszkanko służbowe dostał. Z czasem na południe od pałacu zbudowano kasyno oficerskie, które polecam obejrzeć, zostało w ostatnich latach odnowione, a nawet śmię napisać, że odbudowane w znacznej części, gdyż ten piękny budynek był ruiną przewidzianą do rozebrania.

W 1910 roku pałac Biedrusko odwiedził cesarz Wilhelm II w czasie podróży do Poznania z okazji otwarcia zamku cesarskiego. Cesarz dokonał przeglądu wojsk ćwiczących na poligonie. Na pamiątkę tego wydarzenia obok kasyna oficerskiego ustawiono w formie pomnika głaz narzutowy z pamiątkową tablicą z brązu, zaginęła ona podczas Powstania Wielkopolskiego.

Pałac w Biedrusku po wojnie

W styczniu 1919 roku teren przejęło wojsko polskie i przywróciło dawną nazwę miejscowości, pałac nadal pozostał w rękach armii, tak samo było po II wojnie światowej, wtedy w pałacu ulokowano klub oficerski LWP. W 2009 roku pałac w Biedrusku sprzedano i trafił w ręce prywatne, nowy właściciel odrestaurował go, jednak obecnie niestety już widać, że w wielu miejscach budynek jest nadgryziony przez czas, tynk odpada, a w piwnicach, w których stworzono muzeum, nieprzyjemnie śmierdzi grzybem i można go dostrzec na ścianach, z pewnością przydałoby się tutaj nowe odwodnienie i może rynny. Jednak mimo niedogodności, warto zajrzeć do podziemi, wystawa jest całkiem ciekawa, jest tutaj dużo archiwalnych zdjęć.

Park pałacowy w Biedrusku

Do pałacu w Biedrusku przylega okazały park krajobrazowy, w którym można wypatrzeć elementy małej architektury. Przy wschodniej elewacji ustawiona jest fontanna, poniżej niej widać glorietę. Niegdyś od tej strony była fontanna w formie naturalnego wodospadu, głazy imitowały tutaj górskie zbocze. Na południe od pałacu odbudowano altanę, od której alejka doprowadza do kasyna oficerskiego – obecnie jest ono odgrodzone od parku, lecz stoją tutaj tablice informujące, że ogrodzenie jest niezgodne z rekomendacją konserwatora zabytków, jest w nim dziura i można przejść na teren kasyna i obejrzeć je (można do niego dojść także od strony ulicy Ogrodowej).

Najciekawsza jednak jest część parku przy alei dojazdowej do pałacu od strony ul. 1 Maja, gdzie znajduje się staw, eksponaty Muzeum Wojskowego i Architektury Wnętrz oraz Narodowy Panteon Powstania Wielkopolskiego.

Muzeum Wojskowe i Architektury Wnętrz w Biedrusku

W 2014 roku na terenie pałacu utworzono Muzeum Wojskowe i Architektury Wnętrz w Biedrusku. Część eksponatów znajduje się w parku, jest tu m.in. kadłub samolotu An-2, tuż obok leżą skrzydła, lecz na mapie Google można zobaczyć, że kiedyś nie były one odczepione od korpusu. Poza tym są tutaj pojazdy bojowe, lecz ta część wystawy wydała mi się bardzo zaniedbana i jakby pozostawiona samej sobie. W zamyśle muzeum ma nawiązywać do militarnej historii Biedruska.

Większość eksponatów Muzeum Wojskowego i Architektury Wnętrz znajduje się we wnętrzu pałacu w przestrzeni restauracji, niestety byłam tutaj w weekend i stołujący się tutaj goście uniemożliwiali dokładne przyjrzenie się wszystkiemu, co tutaj pokazano. Prezentowane są tutaj m.in. broń, mundury, talerzyki. Warto tutaj zajrzeć dla samego wnętrza, jest tutaj przepiękny kominek. Minusem dla mnie było, że nie wiedziałam kogo zapytać o możliwość obejrzenia podziemnej części muzeum, ani co można obejrzeć, okazało się, że nieco pomocna jest pani z baru restauracji i pokierowała dalej.

Przy okazji zaznaczę, że całe muzeum jest inicjatywą prywatną, gdy czytałam archiwalne artykuły o miejscu, to muszę przyznać, że wizja była piękna, lecz chyba coś poszło nie tak, może małe zainteresowanie i brak środków? Nie wiem, lecz po przejściu na dalszą część wystawy moje uczucia co do zwiedzania pałacu Biedrusko, są mieszane, gdyż miejsce samo w sobie jest piękne, lecz zaniedbane.

Podziemia pałacu w Biedrusku

Główną część wystawy Muzeum Wojskowego i Architektury Wnętrz kryją podziemia pałacu w Biedrusku, do których wejście znajduje się w restauracji – zaraz po prawej stronie od przekroczenia drzwi wejściowych. Światło zapala się samemu, szukaj włącznika po lewej stronie, nim zejdziesz po schodach w dół. Uprzedzam, zapach tutaj jest nieprzyjemny, lecz jeśli lubisz grzyby, to dasz radę tu przetrwać. Wystawa ciągnie się w długim korytarzu, na ścianach są zdjęcia archiwalne i opisy, są tu przedstawione postaci związane z Powstaniem Wielkopolskim. Światło tutaj nie jest najlepsze, lecz można posiłkować się latarką w telefonie. Można zobaczyć, jak dawniej wyglądało kasyno oficerskie, altana, pałac, mnie zaciekawiło zdjęcie z Edwardem Rydzem-Śmigłym, którego przełęcz jest w Beskidzie Wyspowym między Mogielicą i Łopieniem.

Narodowy Panteon Powstania Wielkopolskiego

Najnowszą ciekawostką muzeum w Biedrusku jest Narodowy Panteon Powstania Wielkopolskiego, który został objęty Honorowym Patronatem Prezydenta RP. Miejsce otwarto 28 czerwca 2019 r., w stulecie podpisania Traktatu Wersalskiego, dzięki któremu Wielkopolska znalazła się w granicach Rzeczypospolitej. Centralnym miejscem panteonu jest symboliczny pomnik, wokół którego zbudowano ścieżkę edukacyjną z tablicami opisującymi Powstanie Wielkopolskie, postaci, wydarzenia i bitwy.

Pałac Biedrusko – zwiedzanie, parking, informacje praktyczne

• Samochód można zaparkować pod pałacem Biedrusko, jest tutaj niewielki parking na kilka samochodów: 52.542578, 16.949737.
• Wejście do wnętrza pałacu znajduje się w elewacji wschodniej, naprzeciwko fontanny, pod tarasem – na ekspozycję muzeum wchodzi się przez restaurację.
• Muzeum Wojskowe i Architektury Wnętrz w Biedrusku można zwiedzić w godzinach działania restauracji.
• W pobliżu pałacu w Biedrusku warto obejrzeć kasyno oficerskie: 52.540788, 16.949504.
• Pałac w Biedrusku znajduje się przy ul. 1 Maja 82.

Biedrusko pałac – współrzędne GPS: 52.542259, 16.950809