Arboretum w Kórniku – największe arboretum w Polsce. Wybierz się tutaj w maju na Dni azalii i różaneczników!

Wiesz, że wybierając się na 30-minutową przejażdżkę samochodem z Poznania, przeniesiesz się do świata pełnego kwiatów? Podrzucam pomysł na wycieczkę do Arboretum w Kórniku, koniecznie zajrzyj tutaj w maju, warto! To miejsce, w którym zobaczysz największą w Polsce kolekcję lilaków, kolorowe azalie i różaneczniki i spędzisz miło czas na kilkugodzinnym spacerze, przy okazji można obejrzeć miasto Kórnik z ładnym ratuszem na rynku.

Arboretum w Kórniku w maju rozkwita i czaruje lilakami, azaliami i rodondrenami, to właśnie wtedy można jego obie części zwiedzać w weekendy i nacieszyć oczy pełną gamą kolorów i cudownym zapachem kwiatów. Poza tym jest tutaj cudny zamek na wyspie, który także można zwiedzać.

Historia arboretum w Kórniku

W 1676 dobra kórnickie przejął starosta inowrocławski Zygmunt Działyński, to za jego panowania zamek w Kórniku został przebudowany w stylu barokowym. Córka Zygmunta – Teofila z Działyńskich Szołdrska-Potulicka przekształciła założony tutaj w XVI wieku ogród włoski w park w stylu francuskim. W 1830 roku Tytus Działyński powiększył park o przylegające do niego tereny i zamienił go w park w stylu angielskim. To początek historii arboretum w Kórniku, w którym Tytus z synem Janem zaczęli aklimatyzować obce gatunki drzew.

Po śmierci Jana Działyńskiego dobra kórnickie przejął Władysław Zamoyski (1853-1924), który przed śmiercią przekazał majątek narodowi polskiemu, utworzył Fundację „Zakłady Kórnickie”, które z czasem zostały przekształcone w Zakład Dendrologii i Pomologii, który został przejęty przez Polską Akademię Nauk. Historia arboretum w Kórniku i zasłużonych dla jego rozwoju osób jest opisana na wielu tablicach w parku, są też pomniki im poświęcone.

Największe arboretum w Polsce

Rozpoczętą przez Tytusa i Jana pracę kontynuowali kolejni gospodarze dóbr kórnickich, w ten sposób nasadzono tutaj około 3 tysięcy gatunków i odmian drzew oraz krzewów amerykańskich, azjatyckich i europejskich. Co ciekawe park leśny w Kórniku, to nie tylko największe arboretum w Polsce, to także najstarsze arboretum w Polsce i są to według mnie dwa główne powody, dla których każdy miłośnik przyrody powinien je odwiedzić, lecz oczywiście nie jedyne, o czym nieco dalej we wpisie. Dodam jeszcze, że jest to czwarta co do wielkości kolekcja drzew i krzewów w Europie!

Zabytkowy pawilon w arboretum w Kórniku

Przy alei parkowej ciągnącej się wzdłuż zachodniego ogrodzenia arboretum w Kórniku znajduje się uroczy zabytkowy pawilon, przy którym rozciąga się łąka obsadzona rododendronami o kwiatach w rozmaitych kolorach – miejsce to wygląda cudownie w porze kwitnienia i warte jest uwiecznienia na niejednej fotografii. Szczerze napiszę, że zaskoczyło mnie, gdyż nie spodziewałam się tutaj tylu kwiatów.

Powracam do tematu ośmiobocznego pawilonu – wzniesiony został w drugiej połowie XVIII wieku, później, bo dopiero w latach 40. XIX wieku dobudowana została do niego część prostokątna z przeznaczeniem na bibliotekę. Niegdyś po drugiej stronie założenia ogrodu włoskiego znajdował się drugi taki pawilon, tzw. wschodni.

Zabytkowy pawilon arboretum w Kórniku przez wiele lat mieścił muzeum dendrologiczne, obecnie w budynku znajduje się pracownia arboretum.

 Ciekawostka: Zajrzyj na tył pawilonu, w rogu stoi pień suchego drzewa, które pociągiem przywieziono z Terespola. Jest to pień jednego z najokazalszych jałowców na ziemiach polskich, rósł w parku pałacowym w Neplach koło Białej Podlaskiej, w 1957 roku powaliła go burza. Jałowiec ten miał ponad 300 lat, średnica jego pnia mierzyła 95 cm, a obwód pnia prawie 3 metry.

Komnaty cisowe w Kórniku

Przy pawilonie rozpoczyna się ścieżka przez komnaty cisowe w Kórniku. Znajdziesz tutaj tablice opisujące historię i biologię tych roślin. Zobaczysz tu 150-letnie okazy. Gęste gałęzie cisów zabierają całe światło słoneczne, poczułam się tutaj jak w mrocznym lesie z bajki.

Ścieżka turystyczno-edukacyjna „Drzewa Świata”

Poza cisowymi komnatami w arboretum jest jeszcze jedna ścieżka turystyczno-edukacyjna, która przybliża kolekcję roślin drzewiastych z Ameryki Północnej, Azji i Europy. Przeprowadza ona przez cały stary park leśny, oznaczone są na niej gatunki drzew, które różnią się między sobą pokrojem koron, budową liści i kwiatów, a także owoców. Przedstawione na niej są także związki człowieka z drzewami i znaczenie różnych gatunków w gospodarce ludzkiej.

Rododendrony w arboretum w Kórniku

Co roku w arboretum w Kórniku odbywają się „Dni azalii i różaneczników”, jest to czas, gdy można w weekendy podziwiać kwitnące rododendrony. W tym miejscu podziwiałam je już ponad 20 lat temu, lecz nie nauczyłam się wtedy, że rododendrony różnią się między sobą. Otóż azalie od różaneczników można najłatwiej odróżnić po liściach, te pierwsze mają liście mniejsze, cienkie, miękkie, a te drugie mają liście grube, skórzaste, błyszczące, a gdy kwitną, to można policzyć im pręciki, azalie mają ich zwykle 5, a różaneczniki 10. Wędrując po arboretum w Kórniku, można znaleźć kilka miejsc, w których są bogate nasadzenia na skraju łączek i wzdłuż alejek. Cudowne kompozycje są w nowym arboretum, w pobliżu budynku po prawej stronie alei prowadzącej do lilaków.

 Ciekawostka: Po drugiej stronie Jeziora Kórnickiego na mapie Google znalazłam oznaczenie „Rododendrony na Zwierzyńcu”, niestety nie udało mi się obejrzeć miejsca na własne oczy. Poprowadzona jest tam leśna ścieżka zdrowia, przy której można zobaczyć niewielkie arboretum założone w 1968 roku.

Magnolie w Kórniku

W ostatnich latach jest moda na kwitnące magnolie i muszę przyznać, że w kórnickim arboretum jest ich całkiem sporo, w weekend majowy 2025 można było nadal podziwiać rozkwitnięte drzewa, mimo że już były w stadium przekwitania. Magnolie posadzone są w różnych miejscach parku leśnego, więc wędrując ścieżkami, można na nie natknąć się nie raz, cieszą się dużą popularnością, wiele osób chce zrobić sobie zdjęcie pod ich rozłożystymi koronami.

Najstarsze drzewa w arboretum w Kórniku

Ogród leśny w Kórniku to tysiące drzew i krzewów, wśród których jest wiele wiekowych okazów. Niektóre drzewa pamiętają czasy, gdy przechadzała się pod nimi Teofila, ja też przespacerowałam się pod nimi, to główna aleja lipowa, zobaczysz w niej najstarsze drzewa w arboretum w Kórniku, ich wiek szacuje się na ponad 300 lat. Nie pomyl jej z Aleją Lipową Generałowej Zamoyskiej, ta jest młodsza, powstała w 1890 roku.

Mnie wśród najcenniejszych okazów ogrodu zauroczył 180-letni cypryśnik błotny, którego znam z ogrodu botanicznego w Krakowie. Jeden z cypryśników błotnych w Kórniku jest najstarszym i największym okazem w Polsce. Poza tym warte uwagi są: tulipanowiec amerykański sprowadzony w 1845 roku, magnolia drzewiasta prawdopodobnie z 1852 roku, klęk kanadyjski w wieku ok. 185 lat.

 Ciekawostka: Cypryśniki błotne rosnące na bagnach lub otoczone wodą wykształcają pneumatofory, czyli tzw. korzenie oddechowe, które pełnią także rolę kotwicy na grząskim gruncie. Pneumatofory wyrastają pionowo w górę z korzeni cypryśnika, okalają go – można je obejrzeć przy okazie rosnącym na podmokłej łące przylegającej do jeziora.

Nowe arboretum w Kórniku

Zwiedzanie leśnego parku można niekiedy rozszerzyć o nowe arboretum w Kórniku, które dostępne jest wyłącznie w wybrane weekendy majowe, mnie udało się je zwiedzić w długi weekend majowy, kalendarz imprez podawany jest na stronie arboretum. Miejsce to jest dostępne w czasie wydarzeń weekendowych: Kiedy znów zakwitną białe bzy, Dni azalii i różaneczników. 

Nowe arboretum w Kórniku jest oddzielone od starego asfaltową ulicą, aby do niego dojść, to trzeba wyjść ze starego arboretum i kolejną bramą wejść do nowego, bilet obejmuje oba obiekty. Warto je zwiedzić, takiej ilości lilaków, które potocznie zwane są bzami, nie zobaczysz nigdzie indziej.

Największa kolekcja lilaków w Polsce

Nowe arboretum w Kórniku bardzo polecam, jest to miejsce, w którym łatwo się zakochać. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że wszystkie lilaki są tutaj identyczne i różnią się jedynie kolorem, lecz można się mocno zdziwić, gdy zacznie się przeglądać tabliczki z opisami odmian – co drzewko, to inny odmiana. W 2017 roku kolekcja lilaków w Kórniku otrzymała status Kolekcji Narodowej rodzaju Syringa, jest to największa kolekcja lilaków w Polsce. Poza główną aleją z pokaźnymi okazami są jeszcze boczne działki obsadzone młodymi lilakami, w słoneczny dzień wygląda to wszystko niesamowicie i niestety zdjęcia nie oddały piękna upraw.

Arboretum w Kórniku z dziećmi

Jeśli zastanawiasz się, czy wybrać się do arboretum w Kórniku z dziećmi to donoszę, że są tu atrakcje dla najmłodszych. W obrębie parku leśnego jest plac zabaw dla dzieci, można także wybrać się na wycieczkę śladami questu „Odkrywca zdobywca”, zbierać odbitki pieczątek i dowiadywać się ciekawostek przyrodniczych.

Arboretum w Kórniku – ile czasu trwa zwiedzanie?

Wybierając się na wycieczkę do parku leśnego niedaleko Poznania, włóż wygodne buty, ja przeszłam tutaj kilka kilometrów i nie udało mi się zwiedzić całego terenu. Można tu spokojnie spędzić cały dzień, przy alejkach stoją stoiska z napojami, ławeczki, szczególnie uroczym miejscem do wypoczynku jest okolica dużego stawu pośrodku parku. Na zwiedzanie arboretum w Kórniku zarezerwuj sobie minimum 2 godziny, lecz polecam zastanowić się nad 3-4 godzinami, aby na spokojnie przejść się alejkami, nacieszyć oczy rododendronami i pozachwycać się lilakami oraz innymi roślinami. Przy okazji można też zwiedzić wnętrza zamku w Kórniku, który jest osobną jednostką organizacyjną, odłączną od Arboretum Instytutu Dendrologii PAN w Kórniku.

Ja w ciągu niecałych 2 godzin nie zdążyłam przejść wszystkich alejek w starym i nowym arboretum, lecz z pewnością nasyciłam się przyrodą. Następnie wybrałam się na krótki spacer nad jeziorem.

Co jeszcze można robić w Kórniku?

Po zwiedzeniu arboretum warto wybrać się na spacer po mieście. Na rynku stoi ładny XIX-wieczny ratusz. Przy ratuszu usytuowany jest bardzo ciekawy pomnik pamięci rozstrzelanych 20 października 1939 roku obywateli Kórnika, Bnina i okolic. W południowo-wschodnim rogu rynku niesamowite wrażenie zrobił na mnie kościół parafialny pw. Wszystkich Świętych, jest to ładna budowla z neogotycką fasadą przypominająca nieco warowny zamek gotycki.

Warto również przejść się na spacer promenadą i pomostami na Jeziorze Kórnickim, można tutaj odbyć turystyczny rejs statkiem, wejść na wieżę molo i popatrzeć na fontannę na akwenie.

Arboretum w Kórniku – zwiedzanie, parking, informacje praktyczne

• Samochód można zaparkować na rynku w Kórniku, są tutaj duże parkingi, jeśli nie ma na nich miejsca, to można próbować pozostawić auto wzdłuż ulicy Średzkiej. W mieście obowiązuje strefa płatnego parkowania. Nieduży płatny parking jest przy zamku i głównym wejściu do arboretum.
• Arboretum w Kórniku można zwiedzać przez cały rok, lecz największe wow robi w maju, m.in. w Dni Azalii i Różaneczników, wtedy można także obejrzeć Nowe Arboretum z kolekcją lilaków. Godziny otwarcia parku można sprawdzić na stronie Instytutu Dendrologii w Kórniku: Godziny otwarcia Arboretum w Kórniku.
• Arboretum w Kórniku oddalone jest o niecałe 30 km od centrum Poznania, można tutaj dojechać samochodem w około 30 minut.

Arboretum w Kórniku – współrzędne GPS: 52.244442, 17.090919