Abstrakcyjnie wyglądające napisy, postaci z kreskówek, bajkowe obrazy i takie, których szczegółowość zdumiewa – murale w Nowej Hucie, dzielnicy Krakowa, to właśnie o nich mowa. Spacerując pomiędzy blokami, można je znaleźć na wielu osiedlach, dzisiaj zapraszam do odkrywania sztuki ulicznej.
Najbardziej znanym miejscem, w którym możesz zobaczyć murale w Nowej Hucie, jest przejazd pod Nowohuckim Centrum Kultury, w skrócie NCK-iem. Długie, wysokie ściany od ponad dwóch dekad są zamalowywane nowymi obrazami, można tutaj spotkać lokalnych artystów w czasie pracy, dźwięk kulek w puszkach z farbą odbija się od ścian i niesie echem pod budynkiem. Jednak to nie jest jedyne miejsce w starej dzielnicy, w której można obejrzeć street art.
15 miejsc z muralami w Nowej Hucie
Poniżej znajdziesz współrzędne GPS 15. miejsc z muralami i graffiti w starej części Nowej Huty w Krakowie. Lista jest ułożona tak, aby wskazać murale i graffiti na konkretnych osiedlach, na końcu znajdziesz mapkę i opis proponowanej wycieczki szlakiem nowohuckich murali. To moja autorska propozycja, która ubarwi spacery po nowohuckich osiedlach. Życzę udanego spaceru!
1. Audiomural NCK – największy mural w Nowej Hucie
Pierwszym z nowohuckich murali, który koniecznie trzeba zobaczyć, jest Audiomural NCK, który jest największym muralem w dzielnicy, zajmuje powierzchnię bliską 800 m2, zdobi tylną ścianę sali koncertowej Nowohuckiego Centrum Kultury. Autorką projektu jest Aleksandra Toborowicz, dzieło powstało w październiku 2013 roku w ramach Nowohuckiego Festiwalu Sztuki.
Audiomural NCK – współrzędne GPS: 50.070314, 20.035496
2. Muralowa uliczka – murale pod Nowohuckim Centrum Kultury
Po obejrzeniu Audiomuralu NCK lub w drodze do niego warto zajrzeć do przejazdu pod NCK, o którym było na wstępie – to miejsce, które cały czas żyje i obecne tutaj murale zmieniają się, więc widoczne na poniższych zdjęciach obrazy w czasie Twojej wycieczki mogą już nie istnieć, ja cyknęłam fotki w marcu 2024 roku.
Muralowa uliczka pod NCK – współrzędne GPS: 50.071012, 20.034478
3. Mural 1977 na os. Handlowym 7
Kolejny mural w Nowej Hucie to komiksowy obraz, który jest podróżą w czasie. Dostrzec tutaj można: Fiata 126 P, kominy kombinatu, kopiec Wandy z orłem na szczycie, niebieski krakowski tramwaj (taki kolor niegdyś był na każdym tramwaju w Krakowie), charakterystyczne zdobienia „Pałacu Dożów”, autobus „ogórek”. Nazwa muralu „1977” nawiązuje do roku urodzenia jego autora – Łukasza Lendy. Ciekawym akcentem jest wkomponowanie w obraz lampy umieszczonej na budynku, najlepiej widoczne jest to wieczorem, gdy lampa się świeci.
Mural 1977 w Nowej Hucie – współrzędne GPS: 50.075636, 20.031913
3.1. Murale na szkole sportowej os. Handlowym
Mural 1977 w Nowej Hucie nie jest jedynym na os. Handlowym, lecz na pewno takim, który warto zobaczyć, inne niekoniecznie, lecz również o nich wspomnę. Dwa obrazy można obejrzeć na froncie Sportowej Szkoły Podstawowej nr 91.
Murale na budynku szkoły sportowej w Nowej Hucie – współrzędne GPS: 50.074717, 20.030448; 50.073931, 20.030094
3.2. Mural na os. Centrum D
Pomiędzy NCK a os. Handlowym można obejrzeć jeszcze jedno dzieło wymalowane na murze, lecz nie jest to arcydzieło. Kolorowy obrazek zdobi budynek garażów, przy których stworzono plac zabaw dla dzieci. Poniżej zdjęcie, które pozwoli Ci zdecydować czy jest to miejsce warte Twojej uwagi.
Murali na os. Centrum D w Nowej Hucie – współrzędne GPS: 50.072521, 20.034427
4. Murale na os. Zgody w Nowej Hucie
Wędrując po os. Zgody można znaleźć trzy miejsca z muralami, niestety dwa ciekawe stworzone przez Graffunk83 zostały osłonięte pergolą w ramach rewitalizacji wnętrz kwartałów zabudowy na terenie Nowej Huty, więc najlepiej próbować je zobaczyć nim przyroda się zazieleni. Zwróć uwagę, że są tutaj dwa murale, po jednym na każdym z końców budynku. O trzecim muralu będzie dalej w tekście.
Murale Graffunk83 na os. Zgody – współrzędne GPS: 50.076154, 20.033311
4.1. Graffiti na budynku garażu na os. Zgody
Spacerując dalej po Nowej Hucie, można wypatrzeć graffiti na garażu, który znajduje się za blokiem na os. Zgody 7. Przy okazji warto zajrzeć do księgarni Nova w tymże bloku, to fajne miejsce na chwilę odpoczynku przy kawce – już po przekroczeniu progu pięknie tu pachnie.
Graffiti na os. Zgody – współrzędne GPS: 50.075940, 20.037478
5. Graffiti na budynku TRAFO na os. Teatralnym
Kolejnym kolorowym miejscem na mapie Nowej Huty jest budynek TRAFO na os. Teatralnym, który znajduje się pomiędzy Teatrem Ludowym i Teatralnym Instytuten Młodych Teatru Ludowego. Możliwe, że jest to inicjatywa Fundacji Ukryte Skrzydła, która jest Fundacją Teatru Ludowego, gdyż widnieje tutaj jej logotyp.
Graffiti na budynku TRAFO na os. Teatralnym – współrzędne GPS: 50.080257, 20.032731
6. Mural Mały Książę na os. Słonecznym
Jeden z najładniejszych murali w Nowej Hucie. Kolorowe dzieło znajduje się na bocznej ścianie garażu i wyraźnie nawiązuje do opowiadania „Mały Książę” Antoine de Saint-Exupéry. Zobaczysz tu różę pod kloszem, Małego Księcia siedzącego na latającej wyspie i maleńkiego gołębia. Autorem jest Graffunk83.
Mural Mały Książę na os. Słonecznym – współrzędne GPS: 50.076707, 20.042813
7. Mural z hejnalistą i smokiem wawelskim na klubie Jędruś
Kolejny z nowohuckim murali to dzieło, które powstało w ramach współpracy autorów projektu „101 murali dla Krakowa” i koordynatorów projektu sieci hotelowej Carlson Rezidor „Adding Color To Lives” z firmy Park Inn by Radisson Kraków. Mural namalowano pod okiem Joela Bergnera (amerykańskiego twórcy murali) w ramach akcji społecznej – każdy mógł się przyłączyć do tworzenia obrazu.
Mural z hejnalistą i smokiem wawelskim na os. Centrum A 6A – współrzędne GPS: 50.072708, 20.041994
8. Mural Romano Wes – Cygański Las na os. Na Skarpie 8
Ciekawym muralem w Nowej Hucie jest mural Romano Wes – Cygański Las zdobiący salę gimnastyczną szkoły podstawowej na os. Na Skarpie. Stworzony został przez Krzysztofa Gila, Artura Wabika i Marcina Tasa, organizatorem akcji było Romskie Stowarzyszenie Oświatowe HARANGOS oraz fundacja OPEN SOCIETY FOUDATIONS.
Mural ten wyróżnia się barwami, ponieważ użyto tutaj tylko trzy kolory: czerń, biel i brąz. Motywy ukazane na obrazie zostały zaczerpnięte z romskiej tradycji. Można tu wypatrzeć dwa wozy romskiego taboru, konie, drzewa, kwiaty, liście i bajecznie wyglądające smoki.
Mural Romano Wes – Cygański Las na os. Na Skarpie 8, na budynku Szkoły Podstawowej nr 80 – współrzędne GPS: 50.069311, 20.042407
9. Mural ku czci mistrza Ennio Morricone na os. Wandy
Coś dla miłośników kina. Mural na najstarszym nowohuckim osiedlu, czyli na os. Wandy – znajduje się na garażu przy wiacie śmietnikowej pod blokiem nr 9. Niestety często mural przysłonięty jest zaparkowanym tu samochodem, lecz muszę przyznać, że obraz upiększył okolicę. Autorem muralu ku czci mistrza Ennio Morricone jest Airtyst Airbrush Aerografia.
Mural ku czci mistrza Ennio Morricone na os. Wandy – współrzędne GPS: 50.069947, 20.048202
10. Mural Przeszłość – współczesność – przyszłość Nowej Huty na os. Willowym
Jeden z większych nowohuckich murali, który ciężko objąć w jednym kadrze. „Przeszłość – współczesność – przyszłość Nowej Huty” projektu Dariusza Milczarka zgodnie z tytułem składa się z trzech części. To symboliczne przedstawienie dziejów Nowej Huty, w którym można zobaczyć scenę obalenia pomnika Lenina, pasącą się krówkę, rodzinę i nowoczesną dzielnicę miasta, która żyje i zmienia się. Mural powstał dzięki akcji Kraków Nowa Huta Przyszłości S.A. i współpracy z TAURON Polska Energia S.A. Część kompozycji znajduje się na budynku TRAFO, a część na tyłach garaży.
Mural Przeszłość – współczesność – przyszłość Nowej Huty na os. Willowym – współrzędne GPS: 50.071647, 20.049691
11. Mural Sąsiedztwo na os. Szkolnym przed Domem Utopii
To najbardziej nowohucki mural, gdyż przedstawia zarys dzielnicy i sugeruje, że Nowa Huta jest „moim miejscem” – do mnie przemawia, gdyż wychowałam się w starej części tej dzielnicy. Mural został stworzony na ścianie garaży pod kierunkiem Roxany Mehrafzoun, według projektu Izy Kolki. W malowaniu ściany uczestniczyły dzieci ze świetlicy prowadzonej przez Integracyjne Stowarzyszenie Sawore.
Mural Sąsiedztwo na os. Szkolnym przed Domem Utopii – współrzędne GPS: 50.077441, 20.049351
12. Postacie z kreskówek przy ul. Melchiora Wańkowicza
Kanarek Tweety i pies Hektor na budynkach garaży przy ulicy Melchiora Wańkowicza, niedaleko od dawnego młyna. To taki wesoły kreskówkowy akcent na obrzeżach blokowisk, w miejscu, gdzie dawniej zaczynał się pas zieleni oddzielający kombinat od miasta. Przy tej ulicy można zobaczyć wiele zabytkowych budynków, m.in. dawną szkołę w Krzesławicach, drewniany kościół i dworek Jana Matejki.
Graffiti Kanarek Tweety i pies Hektor przy ul. Melchiora Wańkowicza – współrzędne GPS: 50.078553, 20.057123
Szlak murali w Nowej Hucie – mapa trasy
Wybierając się na szlak murali w Nowej Hucie możesz obejrzeć je w kolejności wymienionej powyżej, przechodząc przez kolejne osiedla i na koniec odpocząć nad Zalewem Nowohuckim lub przejść trasę, którą oznaczyłam na poniższej mapie. Podzielona jest ona na dwie części, przystankiem jest księgarnio-kawiarnia na os. Zgody 7 – wizualnie bardzo przyjemne miejsce, w którym można odpocząć przy ciachu i kawce. Start i koniec przy Placu Centralnym, pod NCK.
I część trasy: 1. Audiomural NCK – 2. Muralowa uliczka – 3.2. Mural na os. Centrum D – 3.1. Murale na szkole sportowej – 3. Mural 1977 – 4. Murale na os. Zgody – 5. Graffiti na budynku TRAFO na os. Teatralnym– 4.1. Graffiti na budynku garażu na os. Zgody – Cafe NOWA Księgarnia, os. Zgody 7.
II część trasy: Cafe NOWA Księgarnia, os. Zgody 7 – 6. Mural Mały Książę – Mural Sąsiedztwo – 12. Postacie z kreskówek – 10. Mural Przeszłość – współczesność – przyszłość – Nowej Huty – 9. Mural ku czci mistrza Ennio Morricone – 8. Mural Romano Wes. Cygański Las – 7. Mural z hejnalistą i smokiem wawelskim – Audiomural NCK.
