Stulecia temu na obecnych ziemiach polskich istniały święte miejsca Słowian, jedno z nich ulokowane było na niewielkim wzgórzu w Tropiu, niedaleko przeprawy przez Dunajec. Dzisiaj stoi tutaj romański kościół, jeden z najstarszych w Małopolsce. To piękne miejsce, do którego warto wybrać się nie tylko w celach pielgrzymkowych.
Kościół Świętych Andrzeja Świerada i Benedykta w Tropiu jest położony na stokach wzgórza, które ostatecznie giną, zanurzając się w Jeziorze Czchowskim, tworzy to malowniczą scenerię, którą warto podziwiać z tarasu przy świątyni. W zbiorniku bytuje wiele gatunków ptactwa, a krajobraz zamykają rozesłane dookoła góry.
O czym przeczytasz we wpisie:
- Jak dotrzeć do kościoła w Tropiu? Prom przez Dunajec
- Kościół w Tropiu
- Relikwie w Tropiu
- Pustelnia Świętego Świerada w Tropiu
- Źródło Świętego Świerada w Tropiu
- Cmentarz choleryczny w Tropiu
- Kaplica na cmentarzu parafialnym w Tropiu
- Różaniec Wszystkich Świętych w Tropiu
- Kostnica przykościelna
- Dzwonnica przy kościele w Tropiu
- Dąb Świętego Świerada
- Co można zobaczyć w najbliższej okolicy?
- Zwiedzanie Tropia – parking, informacje praktyczne
Jak dotrzeć do kościoła w Tropiu? Prom przez Dunajec
W mojej ocenie najprzyjemniejszym sposobem dotarcia pod kościółek w Tropiu jest przeprawa promowa, która łączy Tropie i Wytrzyszczkę, dzięki czemu nie trzeba jechać dookoła przez Rożnów. Prom przez Dunajec jest darmowy i czynny cały rok, chyba że warunki pogodowe uniemożliwiają jego kursowanie, np. mróz zamieni taflę w gruby lód lub poziom wody i warunki pogodowe będą zagrażały bezpieczeństwu przeprawy.
Prom Wytrzyszczka – Tropie kursuje od poniedziałku do niedzieli, w godzinach 7:00-21:00, lecz między 12:00 a 13:00 jest godzinna przerwa.
Przeprawa przez Dunajec istnieje tutaj od najdawniejszych czasów, Tropie już w VIII wieku było z tego znane. Miejscowość wchodziła w skład szlaku łączącego Bizancjum z Bałtykiem.
Poza tym, że przeprawa promem przez Dunajec ułatwia życie mieszkańców tej okolicy, to według mnie sama w sobie jest atrakcją turystyczną i uwielbiam z niej korzystać. Przesuwająca się wzdłuż lin tratwa powoli płynie po wodzie, w której można oglądać skaczące ryby. A nad akwenem, na wysokiej skale widać zamek Tropsztyn, który niegdyś strzegł szlaku.
Kościół w Tropiu
Najbardziej znanym zabytkiem nad Jeziorem Rożnowskim jest kościół w Tropiu, który genialnie prezentuje się w słońcu, wyróżniając się z okolicy swoją białą sylwetką ulokowaną na wysokim tarasie nad wodą. Miejsce to jest kolebką chrześcijaństwa na Sądecczyźnie, jedną z najstarszych świątyń w Polsce. Zbudowany został na przełomie X i XI wieku.
Pierwotnie kościół Świętych Pustelników Andrzeja Świerada i Benedykta w Tropiu powstał w stylu romańskim, lecz został zniszczony w XIII wieku w czasie najazdu Tatarów, odbudowano go w stylu gotyckim. Na przełomie XVI i XVII wieku ta kolebka chrześcijaństwa na Sądecczyźnie przeszła we władanie arian, co spowodowało zniszczenie dotychczasowego wnętrza. Po tym epizodzie przebudowano go na znany obecnie kształt w stylu barokowym i dodano jako patrona Świętego Benedykta.
Relikwie w Tropiu
W kościele w Tropiu przechowywane jest kilka relikwiarzy, jest to prawdziwe miejsce kultu. Jest tutaj relikwia św. Świerada, która pochodzi z Nitry, gdzie pochowano ciało świętego. Poza tym relikwiarze: Krzyża Świętego, Świętej Kingi, Świętej Matki Teresy z Kalkuty i Świętego Jana Vianneya.
Pustelnia Świętego Świerada w Tropiu
Wycieczka do kościoła w Tropiu, to nie tylko możliwość obejrzenia jednej z najstarszych świątyń w Polsce, to także szansa na krótki spacer po najbliższej okolicy, w której znajdują się kolejne zabytki – jednym z nich jest pustelnia św. Świerada.
Święty Świerad żył na początku X wieku, nazywał się Andrzej Żurawek. W Tropiu przebywał tylko przez jakiś czas, mieszkał w grocie w lesie, obecnie w tym miejscu stoi murowana Pustelnia Świętego Świerada. Mimo surowych warunków życia pustelnik miał uczniów, jednym z nich był Święty Benedykt, lecz prawdopodobnie Jan Długosz nieco podkoloryzował historię i poznali się oni nieco później, gdy Świerad udał się na Słowację. W okolicy przebywali też inni pustelnicy, którzy mogli utrzymywać kontakty ze sobą: Urban z Iwkowej i Just z Tęgoborzy. W Iwkowej, w drodze na Szpilówkę możesz obejrzeć kapliczkę, w której podobno mieszkał Święty Urban, możesz o niej przeczytać w moim wpisie: Kapliczka św. Urbana w Iwkowej.
Pustelnia Świętego Świerada w Tropiu swoją obecną formę zawdzięcza wizytatorowi parafii, który w 1736 roku nakazał zabezpieczyć miejsce pobytu Andrzeja Świerada kaplicą, zbudowano ją jednak dopiero niemal 30 lat później. Do niewielkiej świątyni prowadzą schody, we wnętrzu jest ołtarz z figurą klęczącego świętego.
Źródło Świętego Świerada w Tropiu
W środku lasu, niedaleko pustelni w Tropiu, można znaleźć kolejne miejsce związane z kultem Andrzeja Żurawka, jest to Źródło Świętego Świerada. Zostało ono obudowane po zaleceniu wizytatora parafii z 1736 roku, lecz rzeźbę modlącej się postaci pustelnika dodano dopiero w 1971 roku. Podobno Źródło Świętego Świerada w Tropiu ma cudowną moc, w co wątpię, lecz wiara czyni cuda.
Kiedyś w źródle płynęło więcej wody, lecz zbudowane powyżej na wzgórzu domostwa korzystając z tego samego cieku, sprawiły, że niekiedy Źródło Świętego Świerada jest suche.
Cmentarz choleryczny w Tropiu
Po drodze do pustelni i Źródła Św. Świerada spod kościoła w Tropiu, po prawej stronie znajduje się cmentarz choleryczny z 1847 roku. Stoi tutaj spora kamienna kaplica, jej wnętrze jest ubogo wyposażone, nieotynkowane, jest tu kamienna figura Jezusa, który upadł pod krzyżem i kilka obrazków świętych. Na polanie niedaleko kaplicy stoi krzyż. Od drogi miejsce pochówku oddziela niewielki murek.
Epidemia cholery w 1847 roku zdziesiątkowała mieszkańców sądecczyzny. Cmentarz choleryczny w Tropiu stał się miejscem ostatniego spoczynku aż 510 osób.
Kaplica na cmentarzu parafialnym w Tropiu
Historia kaplicy na cmentarzu parafialnym w Tropiu jest ściśle powiązana z cmentarzem cholerycznym, o którym powyżej. Zbudowana została w 1948 roku, w jej budowie zwróć uwagę na ściany, w które wmurowano kamienne elementy nagrobków z cmentarza epidemicznego.
Różaniec Wszystkich Świętych w Tropiu
Ciekawostką wokoło świątyni w Tropiu są okrągłe głazy połączone łańcuchem, które okalają kościół. Jest to Różaniec Wszystkich Świętych, który ułożono tutaj w 1998 roku na pamiątkę tysięcznej rocznicy życia pierwszego polskiego świętego.
Kostnica przykościelna
Poniżej muru oporowego kościoła pw. Świętych Pustelników w Tropiu znajduje się niewielki kamienny, gotycki budynek, to dawna kostnica pochodząca z XIV-XV wieku. Niegdyś znajdował się tutaj cmentarz przykościelny, śladem po nim jest też fragment murów ogrodzenia.
Dzwonnica przy kościele w Tropiu
Zbudowana w formie potrójnej wysoka dzwonnica przy kościele w Tropiu skrywa kolejny zabytek związany ze Świętym Świeradem. Jeden z dzwonów odlano na pamiątkę 900-lecia śmierci pustelnika w 1936 roku.
Dąb Świętego Świerada
Poniżej tarasu kościoła pw. Świętych Pustelników w Tropiu stoi potężny pień drzewa, które nakryto daszkiem. Można do niego dojść wzdłuż Różańca Wszystkich Świętych. To resztki dębu, który został upamiętniony na obrazie z 1626 roku znajdującym się wewnątrz świątyni. Legenda o Świętym Świeradzie powiada, że gdy podróżował on doliną Dunajca, to zmęczenie bardzo dawało mu się we znaki. Zatrzymał się więc w cieniu wielkiego dębu, posilił żołędziami, po czym przenocował w ogromnej dziupli w pniu.
Co można zobaczyć w najbliższej okolicy?
Grota Matki Bożej z Lourdes – miejsce pielgrzymkowe w pobliżu kościółka w Tropiu, znajduje się na tle wysokiej skały, przy drodze Tropie – Rożnów. Grota w Tropiu stworzona została w 1954 roku. Współrzędne groty: 49.795440, 20.660158.
Most linowy na Dunajcu – miejsce popularne, szczególnie lubiane przez operatorów dronów. Można zaparkować samochód po stronie Witowic, od strony drogi krajowej 75 i na piechotę wybrać się do kościoła w Tropiu. Współrzędne kładki: 49.794609, 20.665324.
Zamek Tropsztyn – znajduje się dokładnie na przeciwległym kościółkowi brzegu Dunajca, lecz wysokie krzewy rosnące na rzecznych łachach ukrywają go przed wzrokiem. Zamek można zwiedzać w sezonie letnim. Współrzędne zamku w Tropiu: 49.796210, 20.644959.
Zwiedzanie Tropia – parking, informacje praktyczne
- Do Tropia można dojechać od strony Rożnowa lub przeprawą promową z drogi nr 75 łączącej Nowy Sącz i Jurków.
- Przez Dunajec do Tropia kursuje codziennie prom w godzinach 7:00-21:00, lecz między 12:00 a 13:00 jest godzinna przerwa. Przeprawa jest darmowa.
- Przy kościele św. Cyryla i Metodego w Tropiu znajduje się duży parking: 49.797316, 20.655553
- Z centrum Krakowa do kościoła w Tropiu jest ok. 95 km, można tutaj dojechać w około 1 h 30 min. Z Nowego Sącza ok. 36 km, czas jazdy samochodem ok. 45 min.
