Beskid Niski uważany jest za krainę nieco dziką i pustą, w której czas płynie wolniej, nie ma wielu zabudowań i można zbliżyć się do natury. Wyjątkowym miejscem na jego mapie jest Bieliczna – wieś, której już nie ma. Śladem po jej dawnych mieszkańcach jest tutaj urocza cerkiew i stary łemkowski cmentarz. Jeśli nie znasz tego miejsca, koniecznie zaplanuj tutaj wizytę podczas wycieczki na Lackową.
Jeszcze nieco ponad 100 lat temu Bieliczna w Beskidzie Niskim była całkiem okazałą wsią, w której mieszkało ponad 200 osób, jednak historia powojenna nie była dla niej łaskawa. W 1947 roku w ramach akcji „Wisła” mieszkańcy wsi zostali wysiedleni, dzisiaj śladem po nich są łąki, cerkiew i cmentarz.
O czym przeczytasz we wpisie:
Nieistniejąca wieś Bieliczna pod Lackową
Powrót do Izb z Lackowej przez Przełęcz Pułaskiego umożliwia zobaczenie miejsca, w którym dawniej istniała tętniąca życiem wieś Bieliczna. Dzisiaj nie ma tu już domostw ani innych zabudowań, zostały rozebrane, są za to piękne widoki, ogromne łąki do wypasu koni, stary cmentarz na wzgórzu i cerkiew św. Michała Archanioła. Miejsce urocze, położone między wzgórzami, można stąd popatrzeć na Lackową, która góruje nad doliną.
Jeszcze nieco historii. Bieliczną w 1595 roku lokował na prawie wołoskim Iwan Izbiański, przywilej otrzymał od biskupa krakowskiego Jerzego Radziwiłła. Od 1634 roku wieś była majątkiem kościelnym parafii w Tyliczu, a do 1782 roku wchodziła w skład klucza muszyńskiego. W XVIII wieku mieszkańcy wsi zostali zdziesiątkowani przez epidemię tyfusu. W 1900 roku były tu 32 domy, wieś liczyła 211 mieszkańców. W 1939 roku mieszkały tutaj 232 osoby, a po wysiedleniu w 1947 roku pozostała jedynie wieś widmo.
Cerkiew w Bielicznej
Biała, murowana świątynia przy drodze z Przełęczy Pułaskiego do Izb to cerkiew św. Michała Archanioła. Ciekawostką jest, że kiedyś w Bielicznej były aż dwie cerkwie grekokatolicka i prawosławna, jednak nowsza prawosławna zbudowana z drewna nie przetrwała próby czasu.
Cerkiew św. Michała Archanioła w Bielicznej zbudowana została około 1796 roku, jest maleńka, murowana, samotnie stoi między drzewami, a biel jej ścian wyróżnia ją w krajobrazie. Dookoła świątyni jest niski murek kamienny. Można wejść do wnętrza. Cerkiew w Bielicznej jest jednonawowa, z wyodrębnionym prezbiterium z absydą. Nad kruchtą wzniesiono niewielką wieżę na planie kwadratu, wygląda ona uroczo, przykryta kopulastym hełmem z pozorną latarnią. Dach wykonany jest z gontu. Wnętrze cerkwi w Bielicznej jest zadbane, lecz wystrój jest niezwykle ubogi.
Po II wojnie światowej cerkiew została przekazana pod władanie parafii rzymskokatolickiej, lecz oddalona od osiedli ludzkich, nie jest zbyt często użytkowana jako świątynia. W latach 1984-85 dzięki księdzu Mieczysławowi Czekajowi, proboszczowi parafii w Banicy świątynię wyremontowano.
Jeżeli lubisz architekturę drewnianą, to polecam obejrzeć cerkiew w Banicy, w drodze do Izb, a wcześniej niesamowitą cerkiew w Brunarach, która jest wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Cmentarz łemkowski w Bielicznej
Na wzgórzu ponad cerkwią ulokowany jest stary cmentarz łemkowski w Bielicznej, warto tutaj podejść, aby zobaczyć Lackową w całej jej okazałości. Miejsce pamięci jest ogrodzone płotem z drewnianych bali. Jest tu kilka nagrobków w naprawdę dobrym stanie, z kamienną podstawą, na której osadzony jest dekoracyjny krzyż żeliwny lub kamienny.
Cerkiew w Bielicznej – jak do niej dojść?
Najłatwiej do cerkwi w Bielicznej dojść z Izb w Beskidzie Niskim, lecz nie ma tutaj znakowanej trasy turystycznej. Przy drodze asfaltowej jest wyrzeźbiony z drewna kierunkowskaz, który pokazuje bitą drogę, doprowadza ona do nieistniejącej wsi. Po większych ulewach może być problem z przekroczeniem potoku, są tutaj kładki „na słowo”. Czas przejścia w jedną stronę wynosi 45 minut, w drugą podobnie, idzie się niemal po płaskim szeroką, bitą drogą, można tutaj spotkać jeźdźców na koniach, przebiega tędy trasa konna.
Ciekawszą opcją dotarcia do cerkwi w Bielicznej jest pętla na Lackową. Można zrobić pętlę, schodząc z Lackowej w stronę Przełęczy Pułaskiego i przez Bieliczną wrócić do Izb. Na przejście trasy trzeba sobie zarezerwować 3,5-4 h w zależności od długości postojów i chęci oglądania ciekawostek na trasie.
Cerkiew w Bielicznej – parking, informacje praktyczne
- Samochód można zaparkować w Izbach na parkingu naprzeciwko restauracji Końska Dolina: 49.437103, 21.068839. W 2024 roku parking był bezpłatny.
- Można tutaj wybrać się z psem.
- Czas przejścia z Izb do nieistniejącej wsi Bieliczna zajmuje ok. 45 minut w jedną stronę, trasa jest nieoznakowana, prowadzi bitą drogą.
